Każdy pozew o odszkodowanie, zadośćuczynienie, zwrot kosztów, rentę itd. wskazuje dochodzoną kwotę roszczenia oraz element odsetek za opóźnienie wypłaty świadczenia. Odsetki mogą być naliczone od dnia pierwszego zgłoszenia szkody do ubezpieczyciela, od dnia złożenia pozwu lub daty wyrokowania. Wielu poszkodowanych po wypadkach komunikacyjnych czy wypadkach przy pracy (również poszkodowanych w związku z błędami i zaniedbaniami medycznymi) w momencie wypłaty świadczeń przez zakład ubezpieczeń nie jest świadomych, że będą musieli rozliczyć się z podatku z Urzędem Skarbowym i z początkiem kolejnego roku kalendarzowego (podatkowego) złożyć dobrze przygotowanie zeznanie podatkowe (PIT).
Fiskus niechętnie rezygnuje z pobrania podatku od jakichkolwiek dochodów podatnika. Próba ominięcia tego elementu, czyli oszukanie US może skończyć się konsekwencjami dla poszkodowanego.
Zadośćuczynienie a podatek
Zadośćuczynienie i odszkodowania jest szczególnym rodzajem świadczenia, które polega na naprawieniu szkody (uszczerbku), jakiej doznaje poszkodowany we wszystkich rodzajach dóbr chronionych przez prawo.
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. wskazuje, że zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, które powinno być zwolnione od opodatkowania. Niestety nie wszystkie odszkodowania są zwolnione z opodatkowania.
Odsetki od odszkodowania
Biorąc pod uwagę art. 481 §1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel w tym przypadku poszkodowany może żądać odsetek, jeśli dłużnik, czyli zakład ubezpieczeń opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. Opóźnienie jest to stan, który powstaje po dacie wymagalności zapłaty. Problem pojawia się w momencie, gdy termin płatności nie jest z góry ustalony.
Odsetki są związane z główną kwotą zasądzonego odszkodowania. Nie można jednak utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem, zadośćuczynieniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego, czyli są skutkiem niewykonania zobowiązań.
Zwolnienie z podatku dochodowego przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie, w tym przypadku konkretnie odnosi się do odsetek wyraźne uregulowanie.
Odsetki od odszkodowania zasądzone prawomocnym wyrokiem mają charakter uboczny (w stosunku do należności głównej). W związku z tym nie są objęte zwolnieniem z podatku.
Wysokość odsetek w odszkodowaniu
Jeżeli stopa odsetek do 2016 roku za opóźnienie nie była oznaczona. Przy odpowiedzialności odszkodowawczej deliktowej, za lata 2016-2018 poszkodowany z prawomocnym orzeczeniem sądu należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 7%.
Wynika to z faktu, że odsetki za opóźnienie zostały wprowadzone w dniu 1 stycznia 2016 roku a wcześniej obowiązywały tzw. odsetki ustawowe (ich była inna).
Podsumowując, określając w pozwie odsetki od odszkodowania za okres sprzed 01.01.2016 roku, należy uwzględnić oba rodzaje odsetek, czyli odsetki za opóźnienie od należności głównej od 1 stycznia 2016 r. i odsetki ustawowe od należności głównej za okres do 31 grudnia 2015 r.
Jak rozliczyć się z Urzędem Skarbowym?
Odsetki mają być pewnego rodzaju rekompensatą wynikającą z okresu, jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą zadośćuczynienia czy odszkodowania a skonkretyzowaniem obowiązkiem naprawienia szkody. Odsetki zalicza się do przychodów z innych źródeł. Ubezpieczyciel jako podmiot, który je wypłacił, nie pobiera w związku z tym zaliczki na podatek dochodowy.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Zakład ubezpieczeń ma obowiązek wystawić PIT 8 i przekazać go do Urzędu skarbowego oraz skutecznie dostarczyć poszkodowanemu lub uprawnionemu do odszkodowania w przypadku gdy poszkodowany poniósł śmierć w wypadku.
Oznacza to, że podatnik sam musi wykazać te przychody w zeznaniu rocznym i samodzielnie odprowadzić podatek do fiskusa.
Aktualizacja 13/11/2019