Polska niestety może „pochwalić się” jednym z najwyższych spadków długości linii kolejowej w Europie. Od 1991 roku mamy ponad 6,7 tys. km torów mniej. Obecnie PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. posiada ponad 18,5 tys. kilometrów, synchronizacje ruch ok. 6,5 tys. pociągów pasażerskich i towarowych w ciągu doby (należących do 92 licencjonowanych przewoźników).
W ostatnich latach, mimo sukcesywnego zmieszania długości linii kolejowych, odnotowano wzrost liczy pasażerów. Wymusiło to na PKP zwiększenie liczby połączeń. Niestety przestrzały tabor oraz rzadko modernizowana linie kolejowe są powodem opóźnień pociągów pasażerskich. Średnio opóźnienia pociągów w Polsce wynoszą 9 minut, mimo że punktualność pociągów z roku na rok poprawia się.
Ciekawe jest to, że również za opóźniony lot samolotem można dostać odszkodowanie. Przeczytaj więcej TUTAJ.
Jakie prawa przysługują pasażerowi, którego pociąg się spóźnił
Pasażerowie wszystkich przewoźników i wszystkich rodzajów pociągów mają prawo do odszkodowania z tytułu naprawy szkody powstałej w wyniku opóźnienia pociągu.
Podstawa prawna roszczeń do przewoźnika kolejowego
- art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym;
- art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym;
- art. 3a ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym;
- art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe;
- art. 363 §1 i 471 Kodeksu cywilnego;
- wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 26.09.2013 r. w sprawie C-509/1.
Odszkodowanie a unijne prawo
Wyżej wymieniony przepis rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady reguluje minimalne kwoty rekompensat w przypadku opóźnienia pociągu. Dokładnie wskazuje, że poszkodowanemu pasażerowi przysługuje zwrot:
- 25% ceny biletu jednorazowego w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut,
- 50% ceny biletu jednorazowego w przypadku opóźnienia wynoszącego od 120 minut wzwyż.
Przepis ten dotyczy wyłącznie połączeń dalekobieżnych kategorii:
- Express Intercity Premium (EIP),
- Express InterCity (EIC),
- InterCity (IC),
- Twoje Linie Kolejowe (TLK),
- interREGIO (IR);
- połączeń międzynarodowych w przejazdach pomiędzy krajami UE.
Przepisy określają że rekompensata za opóźnienia zostaje wypłacana, gdy minimalny jej próg wyśnienie 4 EUR.
Zgłoszenie szkody do przewoźnika
Szkodę wynikającą z opóźnienia pociągu zgłasza się w formie reklamacji. Wysyła się ją pocztą lub składa w kasie biletowej danego przewoźnika. Ze wskazaniem danych dotyczących relacji/połączenia kolejowego, wielkość opóźnienia, kserokopię biletu.
Termin i forma wypłaty odszkodowania
Odszkodowanie zostaje wypłacone w ciągu miesiąca od złożenia wniosku. W reklamacji należy zaznaczyć wyraźnie formę wypłaty. Jeżeli pasażer nie zaznaczy, że musi być to gotówka, to przewoźnik dokona wypłaty w formie bonu lub rabatu do zrealizowania na kolejne połączenie kolejowego.
Odszkodowanie od przewoźnika a polskie prawo
Dochodzenie odszkodowania na podstawie polskich przepisów (Kodeks cywilny), wymaga udowodnienia poniesionej straty, np. spóźnienie się na samolot i poniesienie kosztów z zakupem niewykorzystanych biletu i zakupem nowego na kolejne połączenie. Ma to na celu przedstawienie związku przyczynowo-skutkowego między faktem opóźnienia pociągu a powstałą szkodą.
Przewoźnik może uniknąć odpowiedzialności, jeżeli opóźnienie pociągu i powiązana z nim szkoda wynikły z przyczyn niezależnych/nadzwyczajnych na powstanie których przewoźnik nie miał żadnego wpływu, których nie mógł przewidzieć oraz których skutkom nie mógł zapobiec (np. zerwanie sieci trakcyjnej w wyniku nawałnicy, potrącenie przez pociąg osoby postronnej etc.).
Wyjątek stanowi tutaj samoczynna awarii taboru, która nie została wywołana czynnikami zewnętrznymi.
Zgłoszenie szkody oraz termin wypłaty odszkodowania
Roszczenia do przewoźnika najlepiej zgłosić w formie pisemnej wskazują fakt opóźnienia pociągu oraz załączając dokumenty mające na celu udowodnienie straty materialnie powstałej wskutek opóźnionego przyjazdu pociągu do stacji docelowej zgodnej z danymi na bilecie. Wezwanie do zapłaty najczęściej jest rozpatrywane w ciągu miesiąca od jego wpływu. Przewoźnik rozpatruje sprawę uznaniowo poprzez odrzucenie roszczeń, obniżenie świadczenia w stosunku do zgłoszenie lub uznanie roszczeń w całości.
W przypadku odmowy wypłaty odszkodowania lub nie uznania wszystkich roszczeń pasażer ma prawo złożyć skargę do Urzędu Transportu Kolejowego lub wystąpić z roszczeniem na etap postępowania sądowego.
Pozostałe prawa pasażera
W przypadku opóźnienia pociągu dalekobieżnego powyżej 60 minut poszkodowany pasażer ma prawo do:
- bezpłatnego posiłku i napoju odpowiednio pory roku i do czasu oczekiwania;
- zapewnienie zakwaterowania w hotelu lub w innym miejscu w przypadku kilku czy kilkunastogodzinnego opóźnienia oraz transportu pomiędzy stacją kolejową a miejscem zakwaterowania;
- zapewnienie w miarę możliwości zastępczego środka transportu np. autokaru (wykonanie przewozu alternatywnego);
- zapewnienie odjazdu do zastępczego środka transportu.
Powyższe zasady dotyczą wyłącznie dalekobieżnych pociągów krajowych oraz międzynarodowych (EIP, EIC, IC, TLK itd).
Odszkodowanie z innych podmiotów
Prawo polskie daje poszkodowanym możliwość walki o odszkodowanie w przypadkach, gdy jakaś osoba lub instytucja wyrządzą nam krzywdę majątkową lub osobową. Poszkodowani mogą uzyskać odszkodowanie z Ubezpieczenia OC pojazdu, OC budynku, OC notariusza, OC zarządcy drogi czy OC komornika oraz wielu innych. Warto dowiedzieć się kiedy można starać się o odszkodowanie.
Aktualizacja z 04.12.2019 r.