Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) jest instytucją, która powstała, aby nadzorować pracę podmiotów rynku finansowego. Ma równocześnie wspomagać interesy konsumentów w walce z nieuczciwymi praktykami tych podmiotów.
Komisja zajmuje się w szczególności nadzorem nad działalnością banków, ubezpieczycieli, biur płatniczych czy kas spółdzielczych. Dla osób poszkodowanych w wypadkach przede wszystkim jednak ważna jest jej funkcja nadzorcza nad Towarzystwami Ubezpieczeń.
KNF podejmuje działania kontrolne, ale i rozwojowe dla rynku finansowego, przygotowuje akty prawne w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym. Stwarza również możliwość polubownego rozstrzygnięcia sporu z podmiotem mu podległym.
Należy pamiętać, iż KNF nie zajmuje się pojedynczymi sprawami w walce o odszkodowanie, gdyż to leży w gestii Rzecznika Finansowego. Ma na celu wykluczenie wszystkich nieprawidłowości oraz szkodliwych praktyk podmiotów rynku finansowego, w tym także Towarzystw Ubezpieczeniowych. Można więc złożyć wniosek o podjęcie działań przez KNF w celu wykluczenia nieprawidłowości w działalności ubezpieczeniowej czy odszkodowawczej. W takim wypadku prowadzone jest postępowanie wyjaśniające. W przypadku wykrycia bezprawnych praktyk lub działania na niekorzyść konsumentów, możliwe jest nałożenie kary lub sankcji na Zakład Ubezpieczeń.
Wytyczne i rekomendacje KNF
KNF badając i nadzorując pracę ubezpieczycieli, wydaje na tej podstawie wytyczne dotyczące zarówno organizacji, zarządzania, kontroli nad procesem likwidacji szkód oraz przede wszystkim dotyczące sposobu prowadzenia postępowania likwidacyjnego i ustalania wysokości odszkodowań.
Takie wytyczne są obligatoryjne dla wszystkich Towarzystw Ubezpieczeniowych, zaś w przypadku ich nieprzestrzegania KNF może stosować odpowiednie kary finansowe lub sankcje.
Wytyczne dotyczą:
- terminowości wydawania decyzji i wypłaty świadczeń;
- kompletnego uznania szkody (zasada pełnego odszkodowania);
- procedur likwidacji szkód oraz procesu informacyjnego Poszkodowanych;
- kontroli wewnętrznej w procesie likwidacji szkód;
- oceny wysokości przyznawanego świadczenia.
W walce o odszkodowanie, szczególnie przy składaniu reklamacji, odwołań lub wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy należy mieć na uwadze wszelkie wytyczne KNF i powołać się na nie przy argumentacji wniosku.
Przy ocenie wysokości zadośćuczynienia Towarzystwa Ubezpieczeń posiłkują się Rekomendacją KNF dotyczącą procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, która wskazuje na sposób ustalania wysokości zadośćuczynienia.
Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przez ubezpieczycieli
Zakład ubezpieczeń przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia powinien uwzględnić:
- nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia,
- czas trwania oraz stopień intensywności cierpień fizycznych i psychicznych,
- wiek poszkodowanego,
- utratę perspektyw na przyszłość,
- poczucie nieprzydatności społecznej,
- bezradność życiową,
- niemożność czynnego uczestnictwa w sprawach rodziny,
- konieczność korzystania z pomocy innych osób w sprawach życia codziennego.
Przy ocenie wysokości zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej Towarzystwo Ubezpieczeń musi wziąć pod uwagę:
- rozmiar doznanego przez poszkodowanego bólu, cierpień moralnych oraz wstrząsu psychicznego po śmierci najbliższego członka rodziny,
- wystąpienie zaburzeń psychicznych poszkodowanego wywołanych śmiercią członka rodziny,
- trudności adaptacyjne poszkodowanego związane z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości,
- wiek zmarłego oraz jaką pełnił w rodzinie,
- wiek i sytuację życiową poszkodowanego,
- rodzaj i intensywność więzi łączących roszczącego ze zmarłym.
Jeśli więc przy ocenie wysokości przyznanego świadczenia nie zostały uwzględnione wszelkie powyższe kwestie lub oceny dokonano nieprawidłowo, mamy prawo żądać wyższego odszkodowania, powołując się na rekomendację KNF.
Postępowanie polubowne przy KNF
Sąd polubowny przy KNF to niezależny sąd do rozpatrywania sporu między podmiotami rynku finansowego a poszkodowanymi. Ma za zadanie rozwiązać spór za pomocą mediacji. W przypadku tego typu postępowania jest ono możliwe dopiero, kiedy obie strony wyrażą zgodę na postępowanie polubowne.
Procedura polega na zawarciu Umowy o przeprowadzenie mediacji w Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy KNF. Opłata za przeprowadzenie mediacji to 50zł. W takim przypadku druga strona (ubezpieczyciel) jest informowana o możliwości podjęcia mediacji. Jeśli jednak nie wyrazi na nie zgody, postępowanie trzeba będzie zakończyć.
W przypadku chęci podjęcia mediacji przez Towarzystwo Ubezpieczeń następuje spotkanie osoby Poszkodowanej i ubezpieczyciela w towarzystwie mediatora, który pomaga obu stronom dojść do porozumienia. Ostatecznym zakończeniem sporu jest zawarcie ugody.
Postępowanie w sądzie polubownym jest znacznie tańsze i szybsze niż sądowe zawezwanie do próby ugodowej. Jeśli więc mamy wolę zawarcia w sprawie ugody i jesteśmy skłonni do ustępstw – takie rozwiązanie może być korzystne.
Postępowanie arbitrażowe
Postępowanie arbitrażowe w sądzie polubownym przy KNF toczy się przed sądem arbitrażowym. Na takie postępowanie muszą wyrazić zgodę obie strony sporu. W przeciwnym razie nie będzie możliwe jego przeprowadzenie.
Sędzia arbiter rozstrzygając sprawę przyznaje rację jednej ze stron postępowania.
Postępowanie arbitrażowe może mieć dwie formy:
- uproszczone postępowanie arbitrażowe – prowadzone w sporach o wartości niższej niż 10 000 zł. Arbiter podejmuje decyzję (przyznaje rację jednej ze stron) na podstawie pozwu, odpowiedzi na pozew oraz zgromadzonej dokumentacji dowodowej. Prowadzi je zawsze 1 arbiter.
- postępowanie arbitrażowe – przy sporach o wartości powyżej 10 000 zł, prowadzone jest przez zespół 3 arbitrów, w którym jeden pełni funkcję przewodniczącego.
Wyrok Sądu Polubownego ma, po zatwierdzeniu przez właściwy miejscowo i rzeczowo sąd powszechny, moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego. Możliwe jest również w terminie 14 dni od otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem złożenie apelacji. Wyrok apelacji jest wyrokiem ostatecznym.
Postępowanie w sądzie arbitrażowym jest szybsze i tańsze, niż postępowanie przed sądem cywilnym. Wysokość wpisu w postępowaniu arbitrażowym wynosi bowiem przy wartości sporu:
- do 50.000 zł – 250 zł,
- od 50.000 zł do 100.000 zł – 500 zł,
- powyżej 100.000 zł – 1000 zł.
Komisja Nadzoru Finansowego, jako instytucja nadzorcza, również może być pomocna przy uzyskaniu odszkodowania. Może pomóc w dochodzeniu na polubownej drodze mediacji lub przez sąd arbitrażowy, co stanowi rozwiązanie znacznie tańsze, niż skierowanie sprawy na drogę postępowania cywilnego.
Inne instytucja pomagające poszkodowanemu
Poszkodowane w wypadkach lub kolizjach osoby często potrzebują pomocy w uzyskaniu odszkodowania. Niektóre sprawy dotyczące sporych obrażeń albo po prostu skomplikowane wymagają czasami zwrócenia się do innej instytucji niż ubezpieczyciel sprawcy. Przykładek może być wypadek w którym sprawca zbiegnie z miejsca wypadku, nie ma ubezpieczenia OC lub samochód sprawcy jest zarejestrowany za granicą. Na szczęście w takich sytuacjach poszkodowani mogą liczyć na pomoc PBUK i UFG. Sprawdź, kiedy Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny mogą pomóc przy szkodzie.
Aktualizacja z 23.09.2019 r.