Większości osób wydaje się, że po kolizji czy wypadku możemy uzyskać odszkodowanie za szkodę na pojeździe oraz starać się o zadośćuczynienie za poniesione obrażenia, o ile do nich doszło i będą miały one długotrwałe skutki dla zdrowia. Mało kto wie, że są to tylko główne roszczenia. Jest również wiele pobocznych szkód, za które poszkodowany może uzyskać odszkodowanie od ubezpieczyciela OC sprawcy zdarzenia. W przypadku szkody na pojeździe poszkodowany, którego samochód jest wykorzystywany w działalności gospodarczej może również uzyskać rekompensatę za korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby do zdarzenia nie doszło.
Dwa rodzaje uszczerbku na majątku poszkodowanego
Przepisy kodeksu cywilnego jasno wskazują, że jeżeli występuje normalny związek przyczynowo skutkowy, to poszkodowany może żądać od ubezpieczyciela zarówno odszkodowania za korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby do zdarzenia nie doszło oraz zwrotu poniesionych kosztów za straty majątkowe, które musiał ponieść. Są więc dwa rodzaje uszczerbku na majątku poszkodowanego:
- strata rzeczywista, która skutkuje poniesieniem konkretnych kosztów,
- utracone korzyści, które powodują, że poszkodowany nie uzyskał dodatkowego dochodu, którego mógł się spodziewać, gdyby nie doszło do kolizji lub wypadku.
Strata rzeczywista czy utrata korzyści?
Biorąc udział w kolizji drogowej albo wypadku musimy pogodzić się z tym, że nasz samochód został uszkodzony. Z samochodu możemy korzystać do wykonywania codziennych czynności takich jak dojazdy do pracy, szkoły, na zakupy czy do przedszkola. Jego brak może nam znacznie utrudnić życie, ale można to jakoś rozwiązać. Poszkodowany na czas naprawy może wynająć samochód zastępczy, pożyczyć pojazd od kogoś z rodziny. Przez jakiś czas można korzystać z roweru lub komunikacji miejskiej. Oczywiście, jest to uciążliwe, ale nie tracimy na tym zbyt dużo. Jednakże warto pamiętać, że samochody w różnego rodzaju firmach są środkami trwałymi, które mają przynosić określony miesięczny dochód. Tak więc w przypadku wystąpienia szkody na pojeździe z winy innego uczestnika ruchu mogą zaistnieć dwa rodzaje szkody:
- strata rzeczywista – najlepszym jej przykładem jest konieczność pokrycia kosztów pojazdu zastępczego. W trakcie braku możliwości korzystania z naszego samochodu musieliśmy wynająć inny, aby wywiązać się z zaplanowanych zleceń i umów w ramach prowadzonej działalności,
- utracone korzyści – występują, gdy z powodu szkody na pojeździe i unieruchomienia pojazdu lub w trakcie jego naprawy nie mogliśmy z niego korzystać, a co za tym idzie zarabiać pieniędzy. Przykładem może być uszkodzenie pojazdu nauki jazdy. Jest to pojazd specjalistyczny a wynajem zastępczego może być albo mocno utrudniony albo może być drogi. Ubezpieczyciel może nie chcieć pokryć takich kosztów. W trakcie przestoju samochodu instruktor nauki jazdy nie może szkolić przyszłych kierowców, a więc nie uzyskuje dochodu za lekcje.
Przykład straty rzeczywistej i utraconych korzyści
Te dwa rodzaje szkód najczęściej się wykluczają. Jeżeli np. instruktor nauki jazdy wynająłby pojazd zastępczy na czas naprawy swojego samochodu, to wykonałby zaplanowane zlecenia i nie utraciłby zarobku. Wtedy też ubezpieczyciel OC sprawcy musiałby pokryć koszty wynajęcia pojazdu zastępczego. Z drugiej strony mogłaby też wystąpić sytuacja w której instruktor nie miałby możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego, bo w jego okolicy takie samochody byłyby w wypożyczalniach niedostępne. Wtedy ubezpieczyciel nie pokrywa kosztów pojazdu zastępczego tylko za czas przestoju i braku możliwości korzystania ze swojego mienia. Poszkodowany może żądać odszkodowania za utracone korzyści. W przypadku braku możliwości wykonywania obowiązków służbowych przez 2 tygodnie, instruktor traci około połowy miesięcznego zarobku.
Jak uzyskać zwrot utraconych korzyści za przestój pojazdu?
W pierwszej kolejności powinniśmy wyjaśnić, czym dokładnie jest przestój samochodu. Mianowicie jest to brak możliwości korzystania z samochodu wskutek wystąpienia kolizji drogowej lub wypadku samochodowego. Dotyczy sytuacji, w których pojazd wykorzystuje się w prowadzonej działalności gospodarczej. Możemy tutaj mówić głównie o branży nauki jazdy, taksówkarskiej oraz szeroko pojętej branży transportowej.
Dla właściciela firmy brak możliwości korzystania z pojazdu może spowodować brak możliwości zarobkowania. W przypadku niewielkiej szkody może to być kilka dni przeznaczonych na naprawę a utracone korzyści wyniosłyby kilkaset albo maksymalnie kilka tysięcy złotych. Ale w sytuacji rozległych szkód na pojeździe, gdzie od chwili zdarzenia poruszanie się nim nie jest możliwe przestój może trwać nawet kilka miesięcy. Najpierw poszkodowany musi uzyskać decyzję ubezpieczyciela o przyznaniu odszkodowania, a potem sama naprawa może zająć wiele dni. Wtedy utracone korzyści mogą wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Odszkodowanie za utracone korzyści
Uzyskanie odszkodowania od ubezpieczyciela OC sprawcy zdarzenia za utracone korzyści związane z przestojem pojazdu nie jest łatwe. Jest możliwe tylko wtedy, gdy nie mamy innego pojazdu, który w tym czasie mógłby zastąpić uszkodzony. Jeżeli np. w firmie transportowej organizującej przewóz towarów za granicę kraju a kilka dni temu odszedł pracownik. W związku z tym jeden z samochodów ciężarowych nie ma obecnie „opiekuna” i stoi na parkingu w oczekiwaniu na zatrudnienie nowej osoby. W takiej sytuacji nie ma możliwości uzyskania odszkodowania za utracone korzyści. Ubezpieczyciel nie zwróci również kosztów wynajęcia samochodu zastępczego, ponieważ poszkodowany nie ma prawa bezpodstawnie zwiększać rozmiaru szkody.
Ciężar dowodowy
Na nas, jako na osobie poszkodowanej leży ciężar dowodowy. To my musimy wykazać i udowodnić, że ponieśliśmy straty. Wyliczenie tego nie jest łatwe, bo często nie mamy na to dokumentów, a wyliczenia są czysto hipotetyczne. Z drugiej strony odszkodowanie powinno zrekompensować szkodę, ale nie może z kolei doprowadzić do wzbogacenia poszkodowanego. Uszkodzenie samochodu z winny innego uczestnika ruchu nie musi więc spowodować strat w naszych zarobach, ale trzeba się przygotować za zajadłą walkę z ubezpieczycielem i konieczność przedstawienia jak największej ilości dowodów ukazujących utracony dochód.
Jakie dokumenty powinniśmy przygotować, aby starać się o takie odszkodowanie?
- Umowy, również przedwstępne. Mają wykazać, że firma miała zaplanowane zlecenia, które nie mogły zostać wykonane z powodu przestoju pojazdu.
- Oświadczenia kontrahentów i firm. Mają poświadczyć stałą współpracę, która na okres przestoju pojazdu musiała zostać wstrzymana z powodu braku możliwości wykonania usług.
- W przypadku firm transportowych, taksówkarzy i instruktorów nauki jazdy konieczne jest również przedstawienie dokumentów księgowych z przeciągu kilka miesięcy przed zdarzeniem oraz w trakcie przestoju pojazdu. Trzeba wykazać utracony dochód oraz przedstawić informację, jakiego dochodu można się było spodziewać w danym okresie.
Likwidacja szkody na ładunku
W przypadku firm transportowych mamy też do czynienia ze szkoda związaną z utratą albo uszkodzeniem ładunku. Dowiedź się jak zachować się w takiej sytuacji na miejscu zdarzenia. Sprawdź czy można uzyskać odszkodowanie z OC przewoźnika. Kiedy można uzyskać odszkodowanie za uszkodzony ładunek? Przeczytaj artykuł i dowiedź się więcej: Jak zlikwidować szkodę na ładunku w firmie transportowej?
Aktualizacja z dnia 11.12.2019 r.