Występując na drogę sądową z roszczeniami o odszkodowanie przeciwko Ubezpieczycielowi sprawcy szkody lub bezpośrednio jemu samemu, warto wziąć pod uwagę wiele czynników. Są to nie tylko koszty związane z wytoczeniem powództwa, ale także jego ewentualnym oddaleniem lub znacznym przegraniem sprawy. Zanim więc skierujemy roszczenia na drogę postępowania sądowego, warto wiedzieć, jakie koszty wiążą się z wytoczeniem powództwa, wygraną jedynie w części lub oddaleniem.
Kierując do sądu pozew o zapłatę, należy uiścić opłaty sądowe. Jest to opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego (jeśli reprezentuje nas adwokat lub radca prawny) oraz opłata od pozwu – wpis sądowy w wysokości 5% wartości sporu. Korzystając z profesjonalnego pełnomocnika procesowego musimy także liczyć się z kosztami reprezentacji.
Oczywiście liczymy na wygranie sprawy, lecz zakładając najbardziej czarny scenariusz i oddalenie powództwa czy przegranie – stronę powodową obciążają także koszty zastępstwa procesowego strony przeciwnej. Oceniając więc kierowanie sprawy na etap sądowy należy również uwzględnić koszty związane z przegraniem czy oddaleniem powództwa.
Koszty zastępstwa procesowego
Wysokość kosztów zastępstwa procesowego usankcjonowane jest rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackich oraz w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Określają one minimalne stawki, jakie strona przegrywająca proces płaci stronie przeciwnej.
Należy mieć jednak na względzie, iż rozporządzenie wskazuje jedynie na stawki minimalne. Faktyczną wysokość kosztów zastępstwa ustala sąd. Stawki mogą być nawet 6-krotnie wyższe w przypadku bardzo skomplikowanej sprawy. Nie mogą być jednak wyższe niż wysokość przedmiotu sporu.
W sprawach cywilnych stawki minimalne są uzależnione od wartości przedmiotu sporu (wysokości roszczenia) i wynoszą:
- do kwoty 500 zł – 90 zł;
- 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
- 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
- 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
- 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
- 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
- 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
- 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
- 5 000 000 zł – 25 000 zł.
Gdy postępowanie zakończy się wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym stawki minimalne wynoszą odpowiednio :
- do kwoty 500 zł – 60 zł;
- 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
- 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
- 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
- 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
- 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
- 200 000 zł – 7200 zł.
Podstawa prawna dotycząca kosztów adwokackich
Podstawę prawną wskazującą na obowiązek zapłaty kosztów zastępstwa procesowego strony przeciwnej stanowi art. 98 § 1. kpc. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Wszelkie koszty sądowe w tym koszty zastępstwa prawnego powinny obciążyć stronę przegraną. Jednakże jeśli nasze roszczenia będą źle wykalkulowane i sąd uzna, że należne odszkodowanie jest znacznie niższe, koszty związane z przegraniem sprawy (w części) obciążą nas, jako stronę powodową.
W sytuacji częściowego uwzględnienia żądań zgodnie z przepisami art. 100 kpc, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Jeśli więc wygramy sprawę w 50% – koszty wzajemnie zostaną zniesione. Jednakże jeśli proporcja wygranej będzie dla nas niekorzystna (np. 30% wygranej) – koszty zostaną rozliczone stosunkowo do wygranej.
Zawsze arbitralną decyzję w kwestii zasądzenia i wysokości kosztów sądowych podejmuje sąd. Ma on swobodę decydowania o obciążeniu strony kosztami lub ich zniesieniu. Warunkiem do uzyskania zwrotu kosztów procesowych profesjonalnego pełnomocnika jest złożenie sądowi spisu kosztów lub zgłoszenie wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Profesjonalista uwzględnia powyższe roszczenia w pozwie.
Należy także liczyć się z kosztami w postępowaniu apelacyjnym. Sąd drugiej instancji, uchylając zaskarżone orzeczenie i przekazując sprawę sądowi pierwszej instancji do rozpoznania, pozostawia temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Tym samym koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym obciążają stronę przegraną.
Ze względu na zmiany w zakresie rozporządzenia dotyczące stawek minimalnych za czynności adwokackie lub radców prawnych na przestrzeni lat – uwzględniamy stawki obowiązujące na dzień wnoszenia pozwu, rozszerzenia powództwa lub apelacji.
Koszty adwokata lub radcy prawnego
Zanim podejmiemy się współpracy z pełnomocnikiem procesowym, warto ustalić szczegółowe i jasne zasady dotyczące rozliczenia. Koszty obsługi prawnej na drodze postępowania sądowego określa umowa z Klientem. Są w niej wyszczególnione są stawki oraz pełne koszty związane z reprezentacją Klienta. Nie zawsze koszty obsługi są miarodajne wobec pracy samego pełnomocnika lub skomplikowania sprawy. Wynagrodzenie adwokata czy radcy prawnego nie jest uregulowane prawnie. Pozwala więc na swobodną regulację stawki, jak również możliwość dodatkowego wynagrodzenia uzależnionego od efektu i rozstrzygnięcia sądu. Przykładem może być dodatkowa opłata w przypadku wygrania sprawy.
Jeśli więc nie stać nas na wynajęcie adwokata albo radcy prawnego, a odszkodowanie zostało znacznie zaniżone – warto skonsultować sprawę w kancelarii odszkodowawczej. Taka firma będzie często w stanie zagwarantować obsługę sądową w ramach umowy dochodzenia odszkodowania. Niejednokrotnie pomoże zminimalizować koszty sądowe. Przykładowo może złożyć wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych. Firma może również pokryć część, a nawet całość kosztów skierowania roszczeń do sądu. Kancelaria bierze także na siebie ciężar związany z kosztami przegrania sprawy.
Postępowanie sądowe bywa kosztowne i długotrwałe. Może być jednak jedyną drogą do uzyskania adekwatnego do doznanej szkody zadośćuczynienia za ból i cierpienie doznane podczas wypadku, albo na skutek utraty bliskiej osoby.
Jak wygląda proces o odszkodowanie?
Jeżeli pierwszy raz doznaliśmy szkody to często nie wiemy czy zdecydować się na drogę sądową. Zastanawiamy się jakie jest ryzyko i czy lepiej będzie przed sądowo zakończyć sprawę. Zastanawiamy się jaki jest koszt prowadzenia sprawy. Dowiedz się więcej i przeczytaj jakie są etapy postępowania sądowego. Polecam lekturę artykułu Proces sądowy o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Będzie on pomocny dla osoby, która zastanawia się nad wejściem na drogę sądową.
Aktualizacja z 30.09.2019 r.