Śmierć poszkodowanego jest bardzo traumatycznym przeżyciem dla najbliższych. Bez względu na to czy powstała w wyniku wypadku komunikacyjnego, przy pracy, w rolnictwie czy wskutek błędu medycznego. Gdy w wypadku ginie osoba, która łożyła na utrzymywanie członków rodziny, najbliżsi mogą żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty. Ma ona za zadanie pokryć wszystkie potrzeby życiowe, jakie byłyby zaspokojone gdyby nie doszło do śmierci matki, brata, siostry, ojca, małżonka czy opiekuna.
Podstawa prawna renty alimentacyjnej, obligatoryjnej i fakultatywnej
Art. 446 § 2 kodeksu cywilnego (kc) stanowi: „Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania”.
Kodeks cywilny mówi, że gdy na osobie zamarłej ciążył ustawowy obowiązek alimentacyjny to osoba uprawniona może dochodzić świadczenia jakim jest renta. Dotyczy to sytuacji, gdy zmarły utrzymywał np. małżonkę i dzieci, rodziców czy rodzeństwo. O rentę fakultatywną może starać się również osoba bliska, w przypadku gdy zamarły dobrowolnie i ciągle dostarczał środków na utrzymanie.
Uprawnieni do renty po śmierci osoby bliskiej w wypadku
Renta obligatoryjna przysługuje:
- małoletnim dzieciom zmarłego;
- rodzicom zmarłego w podeszłym wieku;
- małżonkowi;
- rodzeństwu;
- dziadkom.
Przepisy kodeksu cywilnego nie definiują kręgu uprawnionych. W związku z czym, renta fakultatywna przysługuje m. in. konkubentom, czy osobą pozostającym w związkach homoseksualnych.
Obliczenie renty i okres jej przyznawania
Renta po śmierci osoby bliskiej w wypadku np. komunikacyjnym czy też renta z ZUS jest co do zasady świadczeniem okresowym. Renta może być przyznana na czas np. trwania obowiązku alimentacyjnego. Wygaśnie więc np. w momencie uzyskania pełnoletności lub w wieku 24 lat, o ile dziecko będzie kontynuowało naukę.
Wysokość renty określa się podsumowując wszystkie potrzeby. Głownie te, które były rzeczywiście spełniane przez zmarłego, a których w wyniku jego śmierci osoba uprawniona została pozbawiona. Obliczając wysokość renty należy również brać pod uwagę tak zwane możliwości zarobkowe zmarłego. Mówimy więc nie tylko o kwotach, które zarabiał, ale takie, które zgodnie ze swoim wykształceniem i umiejętnościami mógłby zarabiać. Podsumowując o wysokości renty przesądzają potrzeby poszkodowanego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego.
Renta z ZUS a renta z OC sprawcy zdarzenia
Jeżeli poszkodowany w wypadku miał ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniał warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń, wówczas uprawnionym członkom jego rodziny osoby przysługuje prawo do renty rodzinnej. Renta rodzinna przysługuje również gdy chwili śmierci zmarły pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Pobieranie renty rodzinnej z ZUS nie wyklucza dochodzenia i pobierania świadczenia z OC komunikacyjnego. Ubezpieczyciel przy obliczeniu i wypłacie renty bierze pod uwagę wysokość renty rodzinnej. Wzór obliczania renty z OC sprawcy wygląda wówczas następująco:
Renta alimentacyjna = (dochód gospodarstwa domowego netto przed wypadkiem – wydatki np. czynsz, prąd, wyżywienie) – ((renta z ZUS otrzymana po wypadku + dochód netto po wypadku) – wydatki)).
Zgłoszenie roszczenia o rentę
Zgłaszając roszczenia jakim jest renta warto zrobić to przygotowując tabelę wskazującą na przychody i rozchody gospodarstwa domowego przed wypadki i po nim. Pozwoli to na jasne wskazanie i obliczenie roszczenia jakim. Warto do zgłoszenia załączyć dokumenty potwierdzające wpływy. Może to być zaświadczenie o pracodawcy o dochodach netto poszkodowanego i członków rodziny przed i po zdarzeniu. Dodatkowo ważne będą rachunki i faktury faktycznych wydatków np. czynsz, woda, prąd, opłata za przedszkole, zajęcia dodatkowe dla dzieci, rachunki za leki itd.
Skonsultuj bezpłatnie prawo do zadośćuczynienia po śmierci bliskiej osoby.
Inne roszczenia po śmierci bliskiej osoby
Osoba, która straciła bliską osobę oprócz renty ma możliwość uzyskania innych roszczeń. Są to stosowne odszkodowanie oraz zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby. Przeczytaj o tym więcej w artykule: Jakie mam roszczenia po śmierci bliskiej osoby w wypadku?
Aktualizacja z 13.09.2019 r.