Zgodnie z art. 446 § 3 Kodeksu cywilnego bliscy osoby zmarłej w wypadku mają prawo do ubiegania się o stosowne odszkodowanie w przypadku pogorszenia się sytuacji finansowej i życiowej. Do roszczenia mają prawo osoby, które znajdowały się w bliskiej relacji ze zmarłym, mieszkały z nim lub mogły liczyć na jego pomoc finansową.
Odszkodowanie dla dzieci po śmierci ojca
Przykładowo do odszkodowania opartego o art. 446 § 3. KC mają prawo dzieci tragicznie zmarłego ojca, jak również wdowa. Tym vbardziej w przypadku gdy zmarły wspierał finansowo rodzinę (uzyskiwał dochód) lub świadczył na rzecz rodziny swoją pracą. Uprawnienie to przysługuje również osobie, która żyła z poszkodowanym w nieformalnym związku. Musi ona jednak wykazać, że śmierć poszkodowanego spowodowała u uprawnionego znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Stosowne odszkodowanie po śmierci osoby bliskiej wymaga wykazania istnienia po stronie bliskich zmarłego takiego stanu osobistego i majątkowego, który ma cechy znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Dlatego osoby bliskie wobec zmarłego, lecz nie utrzymujące z nim żadnych relacji osobistych i majątkowych (np.: rozwiedzeni małżonkowie) co do zasady nie mają szans na uzyskanie odszkodowania.
Natomiast trata przez rodzica dziecka, na którego pomoc i wsparcie mógł liczyć w przyszłości zasługuje również na stosowne odszkodowanie. Obejmuje ono naprawienie niemajątkowej szkody spowodowanej śmiercią dziecka. Ponieważ nie można sprowadzać tego odszkodowania wyłącznie do naprawienia szkód majątkowych lecz także występująca łącznie z nimi krzywdami niemajątkowymi.
Stosowne odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej
Stosowne odszkodowanie po śmierci bliskiej osoby jest roszczeniem jednorazowym, mimo, iż konsekwencje materialne (finansowe) dla osób bliskich mogą być długotrwałe. Osoby, które starają się o stosowne odszkodowanie na podstawie 446 § 3 KC powinny pamiętać, iż mogą również dochodzić innych roszczeń z tytułu śmierci bliskiego. Można starać się o zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby, rentę, zwrot kosztów pochówku. Tak jak w przypadku stosownego odszkodowania należy sprawdzić podstawy do roszczenia wymienionych odszkodowań.
W tym roszczeniu nie chodzi wyłącznie o czysto materialny aspekt. Dotyczy ono również braku:
- pomocy w wychowaniu i opiece nad dziećmi;
- wzajemnej pomocy i wsparcia małżeńskiego;
- pomocy w prowadzeniu firmy rodzinnej i gospodarstwa domowego;
- chęci zarobkowania, gdy osoba po śmierci bliskiej osoby wpada w depresję.
Roszczenie o odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej ulega przedawnieniu. W zależności od okoliczności – w terminie 3 lat od dnia zdarzenia, lecz nie później niż 20 lat od tego dnia. W związku z tym osoby bliskie zmarłego nie powinny zwlekać ze skorzystaniem ze swojego uprawnienia.
Kto może otrzymać stosowne odszkodowanie?
Należy ustalić kto jest najbliższym członkiem rodziny. Decyduje o tym przede wszystkim kryterium faktycznych i rzeczywistych stosunków łączących te osoby ze zmarłym.
Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że pokrewieństwo nie jest jedynym kryterium zaliczenia do najbliższych członków rodziny. Pozostałe kryteria to małżeństwo, przysposobienie lub powinowactwo, rodzina zastępcza czy osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym. Brany jest pod uwagę faktyczny układ stosunków rodzinnych, a nie formalna kolejność.
Zadośćuczynienie po śmierci babci lub dziadka
Wiele wnuków jest zżytych z dziadkami. Niektórzy mieszkają razem, a inni mimo innych adresów są bardzo blisko. Ubezpieczyciel często twierdzi, że zadośćuczynienie po śmierci dziadka czy babci się nie należy. Nie jest to prawda. Wszystko zależy od relacji i bliskości między osobami. Sprawdź, czy za śmierć babci lub dziadka należy się odszkodowanie z OC sprawcy dla wnuków.
Aktualizacja z 12.09.2019 r.