Do urazów dłoni dochodzi najczęściej podczas upadków, potknięć lub poślizgnięć, także w wyniku wypadków komunikacyjnych, czy w trakcie prac na rolnictwie (więcej o wypadkach w rolnictwie przeczytasz w Vademecum). Urazy dłoni i palców są następstwem upadku na otwartą dłoń lub wyprostowane palce. Czasem także najechania lub zmiażdżenia dłoni. W przypadku prac na roli czy wypadków przy pracy, dochodzi nawet do amputacji palców wraz z częścią dłoni.
Wszelkie urazy powodują zaburzenia w normalnym funkcjonowaniu – chwytaniu, podnoszeniu lub pisaniu. Nawet drobny uraz palca może wyłączyć użyteczność całej dłoni.
Złamania
Złamania palców
Złamaniu ulegają zarówno pojedyncze paliczki, jak i kilka równocześnie (palce posiadają 3 paliczki, kciuk tylko 2). Przyczyną złamania jest zazwyczaj upadek na wyprostowany palec, czasem uderzenie ciężkim przedmiotem lub zmiażdżenie w maszynie.
Objawy złamania palca:
- ból
- obrzęk palca wraz ze stawem
- niemożność zgięcia lub pełnego wyprostowania palca
- krwiak okolicy złamania
- deformacja palca
W przypadku przerwania struktury kostnej może dojść jedynie do pęknięcia, dlatego pełna diagnostyka polega na wykonaniu badania RTG. Po potwierdzeniu złamania konieczne jest nastawienie oraz unieruchomienie (wraz z palcem sąsiadującym).
Skutki złamania palca/palców
Bywa, że przy skomplikowanych złamaniach konieczne jest zastosowanie stabilizacji w postaci metalowych śrub lub drutów. Zabieg wymaga wtedy operacji chirurgicznej. Po zroście złamania i usunięciu unieruchomienia konieczne jest przeprowadzenie rehabilitacji – przede wszystkim w zakresie przywrócenia pełnego zakresu ruchów i chwytliwości palców.
Częstym powikłaniem po złamaniach jest trwała deformacja palców, brak pełnego zgięcia lub wyprostu oraz utrata funkcji chwytnej.
Złamania kości śródręcza
Urazy śródręcza występują najczęściej w przypadku zmiażdżenia dłoni (najechanie, uraz mechaniczny) lub upadku na knykcie i zgięte palce. Są także konsekwencją przytrzaśnięcia drzwiami lub wypadków rolniczych, gdy ręka zaklinuje się w maszynie lub upadnie na nią ciężki przedmiot.
Złamania kości śródręcza objawiają się:
- obrzękiem lub opuchlizną
- zasinieniem lub wystąpieniem krwiaka
- deformacją dłoni
- problemem z poruszaniem palcami
Leczeni złamanej kości śródręcza
Leczenie polega na zastosowaniu opatrunku gipsowego. W przypadku poważnych złamań z przemieszczeniem odłamów – stosuje się operacyjną stabilizację złamania za pomocą metalowych płytek. Przy rekonwalescencji konieczne jest ciągłe monitorowanie prawidłowości poruszania palcami, w przypadku problemów, zasinień czy uczucia mrowienia konieczna jest natychmiastowa interwencja, gdyż złamane kości mogą uciskać nerwy dłoniowe.
Po uzyskaniu zrostu należy przeprowadzić usprawnienie – dla uzyskania pełnej chwytliwości dłoni i zakresu ruchomości palców.
Uraz bokserski
Często spotykanym w wyniku upadków, uderzenia ciężkim przedmiotem lub uderzenia pięścią o podłoże jest złamanie V kości śródręcza – tzw. uraz bokserski. W takim przypadku stosuje się ortezę lub opatrunek gipsowy. Przy leczeniu należy zwrócić szczególną uwagę na ukrwienie i ruchomość IV i V palca. W trakcie rehabilitacji stosuje się często ćwiczenia polegające na chwytaniu i rozluźnianiu dłoni. Ćwiczenia można kontynuować w domu, w celu usprawnienia.
Złamanie kciuka
Przeciwstawny do dłoni kciuk ulega wybiciu czy zwichnięciu, ale równie często dochodzi do złamania kciuka – zarówno jednego lub dwóch paliczków, także z równoczesnym złamaniem I kości śródręcza. Złamanie jest stabilizowane osobno, czasem obejmując nawet całe śródręcze wraz z nadgarstkiem. Przy usprawnianiu szczególnie należy zwrócić uwagę na zdolność przeciwstawienia i chwytu, gdyż w przypadku poważnych urazów może dojść do utraty funkcji chwytnej kciuka, co jest uszczerbkiem graniczącym prawie z utratą całego palca.
Tabela uszczerbku spowodowana złamaniem śródręcza i palców
| Złamania śródręcza i palców | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
| Złamanie kciuka: | ||
|
prawy 5 – 10% / lewy 3 – 8% | 3 000 – 25 000 zł |
|
prawy 10 – 20% / lewy 8-15% | 8 000 – 50 000 zł |
| Złamanie palców: | ||
|
r. prawa 1 – 5% / r. lewa 1-4% | 1 000 – 10 000zł |
|
r. prawa 3 – 8% / r. lewa 1-5% | 1 000 – 20 000zł |
| Złamanie kości śródręcza: | ||
|
r. prawa 1 – 5 % / r. lewa 1-4% | 1 000 – 15 000 zł |
|
r. prawa 5 – 10% / r. lewa 4-8% | 4 000 – 25 000 zł |
|
r. prawa 10 – 20% / r. lewa 8-18% | 8 000 – 50 000 zł |
Zwichnięcia, skręcenia palców i kciuka
Zwichnięcie palców ręki
Zwichnięcie lub wybicie palca oznacza przemieszczenie względem siebie powierzchni stawowych palców. Przesunięcie dotyczy także torebki stawowej, może więc doprowadzić do uszkodzenia więzadeł, chrząstki lub samej torebki stawowej. Do urazu tego typu dochodzi po upadku lub przy nadmiernym podparciu się na niewłaściwie ustawionych palcach. Także przy urazach skrętnych, gdy palec gdzieś utknie np. w maszynie lub urządzeniu rolniczym. W przypadku zwichnięcia kciuka dochodzi do urazu stawu śródręczno-paliczkowego.
Objawy zwichnięcia
- ból całego stawu
- obrzęk palca i stawu
- krwiak
- brak możliwości poruszania palcem
- deformacja, zniekształcenia palca
Drobne wybicia leczy się zimnym okładem i nastawieniem zwichnięcia a następnie jego unieruchomieniem. W przypadku poważnych urazów, gdy dochodzi do uszkodzenia więzadeł, leczenie wymaga fizykoterapii i zabiegów usprawniających.
Możliwe powikłania po zwichnięciu palców
- zapalenie stawu – ból przy ściskaniu czy obciążeniu
- trwałe uszkodzenie torebki stawowej – częste stany zapalne
- upośledzenie funkcji palców – problemy ze zginaniem lub chwytaniem
- zmiany troficzne lub czuciowe – brak czucia w palcach
- zwiększone ryzyko kolejnych zwichnięć- podatność na kolejne urazy
Uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze, ograniczenie/upośledzenie czucia, ograniczenie funkcji palców i kciuka, blizny
W przypadku bardzo poważnych urazów ręki i palców, nieprawidłowego leczenia lub niewłaściwego zrostu złamania może dojść do poważnych konsekwencji w postaci zniekształceń lub upośledzenia funkcji chwytnej palców. Przy uszkodzeniu ścięgien lub więzadeł mogą wystąpić zaburzenia czucia, zmiany troficzne lub przykurcze. Jeśli na rękach, czy palcach pozostały blizny, stanowią one znaczny defekt estetyczny. Bywa jednak tak, że blizny ograniczają ruchomość palców czy chwytliwość dłoni, są wtedy również problemem funkcyjnym.
Jeśli po zakończeniu leczenia nadal występują powyższe ograniczenia oznacza to, iż nastąpił trwały uszczerbek na zdrowiu.
Uraz dłoni wiodącej
Należy także pamiętać, iż wysokość doznanego uszczerbku zależy od tego, czy urazowi uległa dłoń wiodąca, w przypadku osób praworęcznych urazy dłoni prawej będą więc znacznie poważniejsze.
Uszkodzenia dłoni powodujące jej trwałą dysfunkcję kwalifikuje również do roszczeń związanych ze świadczeniem opieki i pomocy osób trzecich – zarówno w samoobsłudze, przygotowaniu i spożywaniu posiłków oraz wykonywaniu prac domowych.
Tabela uszczerbku na zdrowiu – zwichnięcia
| Uraz | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
| Zwichnięcie, uszkodzenie kciuka, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń (blizny, zaburzenia czucia, ograniczenia ruchomości, upośledzenie funkcji ręki): | ||
|
prawy 1-5 % / lewy 1-4% | 1 000 – 10 000 zł |
|
prawy 15-20% / lewy 13-18% | 13 000 – 35 000 zł |
|
prawy 20-23% / lewy 18-20% | 18 000 – 50 000 zł |
|
prawy 25-35% / lewy 23-33% | 23 000 – 75 000 zł |
| Zwichnięcie palców, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów – w zależności od blizn, zniekształceń, zaburzeń czucia, ograniczenia ruchów palca, upośledzenia funkcji ręki, przykurczów stawów, zesztywnień: | ||
|
r. prawa 1-5 % / r. lewa 1-4% | 1 000 – 10 000 zł |
|
r. prawa 3-4% / r. lewa 2-3% | 2 000 – 10 000 zł |
|
r. prawa 7-23% / r. lewa 5-20% | 5 000 – 50 000 zł |
| Zwichnięcie kości śródręcza uszkodzenia ścięgien i pozostałych części miękkich (skóry, mięśni, naczyń, nerwów), w zależności od blizn, ubytków, zniekształceń, upośledzenia funkcji ręki i palców oraz innych zmian wtórnych: | ||
|
r. prawa 1-5 % / r. lewa 1-4% | 1 000 – 15 000 zł |
|
r. prawa 5-10% / r. lewa 4-8% | 4 000 – 25 000 zł |
|
r. prawa 10-20% / r. lewa 8-18% | 8 000 – 50 000 zł |
Amputacje – utrata palce, kciuka, części lub całości dłoni
Najczęściej podczas wypadków w rolnictwie dochodzi do urazów amputacyjnych, gdy do pracy stosuje się maszyny rolnicze oraz ostre narzędzia. Nie rzadko jednak również w wypadkach komunikacyjnych, czy wypadkach w pracy dochodzi do odcięcia fragmentu palca lub tak poważnego jego zmiażdżenia, że wymaga on całkowitego odcięcia.
Amputacja urazowa polega na odjęciu części palca lub jego całości, czasem także z częścią śródręcza. Tak poważna ingerencja chirurgiczna niesie za sobą ryzyko związane z zakażeniem ran, ropieniem, bliznowaceniem, uszkodzeniem ścięgien czy nerwów. Pozostały po amputacji kikut może mieć ograniczoną możliwość poruszania (także ze względu na blizny). Gojenie bywa długotrwałe, a efekt jest niestety nieodwracalny. Możliwe jest stosowanie protez, lecz proces przystosowania powinna poprzedzać fizykoterapia. Często występują także bóle fantomowe, czyli bolesność odjętej kończyny.
W przypadku amputacji urazowych zarówno długotrwały i kosztowny proces rehabilitacji, jak i zakup profesjonalnej protezy powinny zostać zrefundowane w zakresie należnego odszkodowania. Nic nie jest w stanie wrócić odjętej kończyny, lecz zawsze można zminimalizować tym doznaną krzywdę.
Tabela uszczerbku na zdrowiu – amputacja palców i dłoni
| Amputacja | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
| Utrata kciuka w zależności od rodzaju ubytku, blizn, ograniczenia ruchów i upośledzenia funkcji chwytnej: | ||
|
prawy 1-5%, lewy 1-4% | 1 000-10 000 zł |
|
prawy 15-20%, lewy 13-18% | 15 000-50 000 zł |
|
prawy 28-35%, lewy 25-33% | 25 000-75 000 zł |
| Utrata palca | ||
|
r. prawa 5-23%, r. lewa 3-20% | 3 000–50 000 zł |
|
r. prawa 1-12%, r. lewa 1-8% | 1 000-25 000 zł |
| Utrata ręki na poziomie nadgarstka | r. prawa 55%, r. lewa 50% | 50 000–150 000 zł |
Uzyskanie odszkodowania w razie wystąpienia urazu palców i dłoni
Będąc osobą poszkodowaną w wypadku komunikacyjnym, przy pracy czy w rolnictwie mamy możliwość uzyskania odszkodowania za ból i uszczerbek na zdrowiu. Urazy palców i dłoni wbrew pozorom mogą skutkować długim leczeniem i dużymi konsekwencjami zdrowotnymi. Będąc laikiem, poszkodowany nie wie, w jakiej wysokości odszkodowanie mu się należy. Wiele kancelarii odszkodowawczych zapewnia bezpłatną analizę prawną, więc warto zweryfikować sprawę ze specjalistą i wtedy podjąć decyzję, czy walczyć samemu z ubezpieczycielem, czy może zdać się na znawców tego tematu.
Jeżeli dodatkowo doświadczyłeś innych urazów ręki, polecam lekturę artykułu o urazach nadgarstka oraz urazach przedramienia i łokcia.
Aktualizacja z 29.08.2019 r.