Procedura przygotowania protokołu powypadkowego zaczyna się od powołania zespołu powypadkowego przez pracodawcę niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku jego pracownika. To zespół powypadkowy ma za zadanie ustalić przyczyny i okoliczności wypadku przy pracy i sporządzić protokół powypadkowy. Jak tego dokonuje?
Zawiadomienie o wypadku
Obowiązkiem samego poszkodowanego, a jeśli jego stan zdrowia mu na to nie pozwala, jego przełożonego jest niezwłocznie powiadomić o wypadku pracodawcę. Zgłoszenie wymaga formy pisemnej. Niestety pracodawca bez zawiadomienia o wypadku może nie być go świadomy. Aby mógł poczynić działania mające na celu ustalenie jego przyczyn i zapobiec wystąpieniu podobnych zdarzeń w przyszłości, musi zostać o nim poinformowany. W przypadku, gdy wypadek był ciężki i poszkodowany nie jest w stanie nikogo o nim poinformować, pozostali pracownicy lub świadkowie powinni powiadomić przełożonego, który następnie zawiadomi samego pracodawcę.
Powołanie zespołu powypadkowego
Aby można było rozpocząć procedurę ustalania przyczyn wypadku konieczne jest powołanie zespołu powypadkowego. Zadanie to należy do pracodawcy i powinien uczynić to bez zbędnej zwłoki. W skład zespołu powypadkowego wchodzi inspektor BHP oraz społeczny inspektor pracy. Jego rolę może także pełnić pracodawca lub specjalista spoza zakładu pracy. Na zespole powypadkowym spoczywa obowiązek przeprowadzenia całej procedury wyjaśniającej i sporządzenie protokołu powypadkowego.
Zebranie dowodów dotyczących wypadku
Zespół rozpoczyna od zabezpieczenia miejsca zdarzenia, w taki sposób, aby możliwe było pozyskanie wszystkich dowodów wskazujących na okoliczności zdarzenia. Zabezpiecza ślady oraz wykonuje niezbędną dokumentację zdjęciową lub szkic. Dokonuje oględzin miejsca wypadku oraz stanu technicznego maszyn i urządzeń. Potwierdza też korzystanie z narzędzi ochronnych lub bhp oraz potwierdza wszelkie warunki związane z wykonywaną pracą i zdarzeniem.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
Celem ustalenia okoliczności zdarzenia najważniejsze są informacje uzyskane od samego poszkodowanego. Jeśli jest to możliwe składa on oświadczenie o przebiegu zdarzenia w formie pisemnej. Jeśli stan zdrowia nie pozwala, możliwe jest przeprowadzenie wywiadu i wysłuchanie przez członków zespołu wyjaśnień złożonych przez poszkodowanego.
Dodatkową informacją są oświadczenia naocznych świadków zdarzenia, innych współpracowników czy zwierzchników. Wskazują one na przebieg wypadku oraz możliwe jego przyczyny.
Aby ustalić przyczynę wypadku należy przeanalizować wszystkie zebrane w sprawie materiały i dowody, wyciągając wnioski wskazując na powód zaistnienia wypadku. Bywa, że konieczne jest również pozyskanie specjalistycznej opinii technicznej czy materiałowej, jeśli przyczyną wypadku jest wada towaru czy maszyny.
Potwierdzenie skutków wypadku dla poszkodowanego
Obrażenia, jakie poszkodowany odniesie w wypadku również wymagają potwierdzenia i udowodnienia. Dlatego wymagane jest, aby poszkodowany dostarczył inspektorowi BHP lub pracodawcy oryginał dokumentacji medycznej z prowadzonego leczenia czy konsultacji medycznych. Jeśli uzyskanie takiej dokumentacji wydłuży postępowanie powypadkowe to należy ten fakt odnotować. Dokumentacja może nie wskazywać na wszelkie następstwa wypadku i wtedy konieczne bywa powołanie dodatkowej opinii lekarskiej lub medycznej dot. doznanych urazów. Zasięgnięcie opinii lekarza lub innych specjalistów pozwala na ocenę skutków wypadku i szczegółowy opis obrażeń oraz konsekwencji zdrowotnych.
Dokonanie prawnej kwalifikacji wypadku
Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zespół powypadkowy dokonuje kwalifikacji wypadku, jako wypadku przy pracy lub wskazuje, że nie spełnia on wymogów wypadku przy pracy.
Zespół powypadkowy kwalifikuje także wypadek jako wypadek indywidualny, zbiorowy, ciężki lub śmiertelny wypadek przy pracy.
Sporządzenie i zatwierdzenie protokołu powypadkowego
Zebranie wszystkich dowodów i ustaleń oraz spisanie ich w protokole powypadkowym wymaga również ustalenia czy poszkodowany nie znajdował się pod wpływem alkoholu lub innych substancji. Dodatkowo czy nie dopuścił się rażącego niedbalstwa lub nie stosował się do obowiązujących zasad BHP. Oczywiście, jeśli uchybienie zasad bezpieczeństwa pracy lub ochrony życia i zdrowia nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy to ten fakt także wymaga uwzględnienia w protokole. Po dokonaniu analizy wszystkich dowodów ostatecznie wskazane zostają także zalecenia profilaktyczne, aby w przyszłości uniknąć podobnych wydarzeń.
Poszkodowany ma prawo, przed zatwierdzeniem protokołu, do wglądu do akt postępowania i może sporządzać z nich kopie, odpisy lub zdjęcia. Prawo to ma również członek rodziny poszkodowanego przy wypadku śmiertelnym.
Zatwierdzenie protokołu przez zespół powypadkowy wskazuje, iż każdy z członków zespołu zgadza się z jego zapisami. Jeśli któraś ze stron ma wątpliwości – może wnieść pisemne zastrzeżenia, które powodują konieczność ponownej oceny faktów i okoliczności wypadku. Zespół ma 5 dni na sporządzenie nowego protokołu.
Protokół powypadkowy ostatecznie zatwierdza pracodawca w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia.
Doręczenie protokołu poszkodowanemu i pracodawcy
Podpisanie przez poszkodowanego i pracodawcę protokołu pozwala na uznanie, iż potwierdza on stan faktyczny i sporządzony został zgodnie z prawdą. W przypadku, gdy którakolwiek ze stron ma uwagi związane z zapisami protokołu powinna wnieść pisemne zastrzeżenia, zaś zespół powypadkowy musi je zweryfikować.
Do protokołu załącza się komplet dokumentów związanych z wypadkiem – wyjaśnienia poszkodowanego, świadków, opinie lekarzy i innych specjalistów, a także ewentualne szkice lub fotografie miejsca wypadku.
Zaakceptowany protokół jest ostatecznie przekazywany pracodawcy (do akt) oraz samemu poszkodowanemu, aby mógł rozpocząć procedurę uzyskania jednorazowego odszkodowania z ZUS lub z OC pracodawcy, gdy to on ponosi winę za wypadek.
Pobierz bezpłatny wzór i przykład wypełnienia protokołu powypadkowego.
Aktualizacja 23.10.2019