Wypadek przy pracy | prawoiodszkodowania.pl

Wypadek przy pracy to spowodowane przyczyną zewnętrzną nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło podczas pracy lub w związku z pracą. Jest to wykonywanie zwykłych czynności lub poleceń służbowych, pozostawanie pracownika w dyspozycji pracodawcy. Mówi o tym Dz. U. Nr 199, poz. 1673, art. 3. Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie aktywności niepodlegającej ubezpieczeniu pracowniczemu. Chodzi tutaj o wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia. Posiadając taką umowę masz więc możliwość otrzymania odszkodowania.

Przyczyna zewnętrzna to szkodliwy powodujący uszczerbek na zdrowiu czynnik. Oddziałuje z zewnątrz na organizm pracownika, a który w tej konkretnej sytuacji wystąpić nie powinien. Przyjmuje się, iż przyczyna zewnętrzna nie musi być wyłączną przyczyną wypadku. Wystarczy, że spowoduje ona uszczerbek na zdrowiu lub pogorszy stan pracownika, który już wcześniej dotknięty był schorzeniem samoistnym.

Związek wypadku z pracą

Wypadek ma związek z pracą jeśli wydarzył się:

podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika poleceń przełożonych lub zwykłych czynności. Odnosi się to do czynności wykonywanych również poza miejscem pracy;
podczas wykonywania czynności mających związek z pracą w trakcie normatywnego i nienormatywnego czasu pracy;
w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności, których wykonania pracodawca nie zlecił, a które miały na względzie korzyści pracodawcy;
w drodze pomiędzy zakładem pracy a miejscem wykonywania czynności zleconej przez pracodawcę.

Należy pamiętać, że samo stawienie się w pracy nie jest równoznaczne ze świadczeniem pracy. Świadczenie pracy nie oznacza samego przebywania na terenie zakładu pracy lecz pozostawanie pracownika w dyspozycji pracodawcy. Chodzi tutaj o gotowość pracownika do wykonywania pracy (zamiar i możliwość jej wykonywania). Przerwy, które pracownik robi sobie w czasie pracy mające związek z potrzebami fizjologicznymi lub organizacyjnymi nie powodują zerwania związku z pracą.

Inne związki wypadku z pracą

Każdy wypadek przy pracy, który nastąpił w trakcie wykonywania poleceń przełożonego jest postrzegany jako wypadek przy pracy nawet jeśli zlecone pracownikowi zadanie wykraczało poza zakres jego obowiązków i kwalifikacji.

Kłopotliwą kwestią jest sytuacja gdy pracownik podczas wykonywania swoich obowiązków znajduje się w stanie nietrzeźwości. Stan po spożyciu alkoholu nie wyłącza pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy jednak orzecznictwo dotyczące zerwania związku z pracą z powodu nietrzeźwości nie jest jednoznaczne. Pamiętaj jednak, że nie można przebywać w pracy pod wpływem alkoholu. Nawet jeśli wypadek nie będzie spowodowany stanem nietrzeźwości, to ZUS może uznać przyczynienie.

Wypadek nie ma związku z pracą w sytuacji, gdy pracownik wykonuje czynności, które nie mają związku z pracą. Dotyczy to też sytuacji gdy pracownik zachowuje się niezgodnie z obowiązującymi na terenie miejsca pracy przepisami. Odnosi się to, m. in. do nie wykonywania pracy w miejscu i czasie do tego przeznaczonym bez wcześniejszego usprawiedliwienia. Wypadek nie zostanie uznany jeśli pracownik opuści miejsce pracy w trakcie godzin pracy w celu załatwienia spraw osobistych.

Typy wypadków przy pracy

Rozróżnia się dwa typy wypadków przy pracy: śmiertelny i ciężki. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek przy pracy, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. Ciężki wypadek przy pracy definiowany jest jako wypadek, który skutkuje w ciężkie uszkodzenie ciała (np. utrata słuchu).

Kiedy należy zgłosić wypadek przy pracy?

Jeżeli stan zdrowia poszkodowanego pracownika na to pozwala, powinien on jak najszybciej poinformować swojego przełożonego o zdarzeniu. Warto jednak zaznaczyć, że niepoinformowanie przełożonego o wypadku w trybie bezzwłocznym nie oznacza, iż pracownik nie ma prawa żądać ustalenia, że wydarzenie miało charakter wypadku przy pracy w późniejszym terminie. Może się także zdarzyć, że skutki wypadku ujawnią się dopiero po pewnym czasie. Poszkodowany pracownik powinien wtedy niezwłocznie poinformować swojego przełożonego o okolicznościach zdarzenia oraz istnieniu ewentualnych świadków.

Obowiązki pracodawcy wobec pracownika

Pracodawca ponosi wszelkie koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku. Po zgłoszeniu wypadku pracodawca powinien podjąć działania mające na celu udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym, zredukowanie lub wyeliminowanie zagrożenia oraz ustalenie okoliczności wypadku. Zobowiązany jest on także do udostępnienia miejsca wypadku i niezbędnych materiałów oraz udzielenia informacji, pomocy zespołowi powypadkowemu ustalającemu okoliczności przyczyn wypadku. Każdy wypadek powinien zostać odnotowany w rejestrze wypadków.

Pracodawca winien niezwłocznie zawiadomić o wypadku właściwego terytorialnie okręgowego inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy oraz zabezpieczyć miejsce wypadku do czasu ustalenie okoliczności zdarzenia. Jeśli poszkodowany w wypadku pracownik jest niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy, pracodawca ma obowiązek przenieść go do innej pracy. W przypadku, gdy takie przeniesienie będzie skutkowało obniżeniem wynagrodzenia tego pracownika, przysługuje mu dodatek wyrównawczy wypłacany przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy. Każdy pracodawca powinien również prowadzić rejestr wypadków przy pracy.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku

Organem zajmującym się ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku jest powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Skład takiego zespołu zależy od szeregu czynników. Są to rodzaj wypadku, liczba zatrudnionych, istnienie na terenie zakładu służby BHP oraz społecznej inspekcji pracy. Na terenie dużych zakładów pracy w skład zespołu powypadkowego wchodzą najczęściej pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.

Pracodawca, który zatrudnia mniej niż 100 pracowników nie jest zobowiązany do utworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Wtedy w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bhp wchodzi alternatywnie pracodawca lub jeden z pracowników, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp. Może to być też specjalista spoza zakładu pracy. W przypadku, gdy na terenie zakładu pracy nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu zamiast społecznego inspektora pracy wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia BHP.

Przygotowanie protokołu powypadkowego

Ustaliwszy przyczyny i okoliczności wypadku zespół sporządza protokół powypadkowy. Musi on zostać sporządzony nie później niż 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. W przypadku, gdy protokół zostanie sporządzony po upływie dwóch tygodni od daty zgłoszenia wypadku, od zespołu powypadkowego wymaga się podania uzasadnienia zwłoki.

Do protokołu powypadkowego dołączone muszą zostać następujące dokumenty:

pisemne wyjaśnienia poszkodowanego;
zapis informacji uzyskanych od świadków;
opinia lekarza;
opinie specjalistów;
zdjęcia lub szkice miejsca wypadku;
ewentualne uwagi i zastrzeżenia wysunięte przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego w wypadku pracownika.

Sporządzony protokół zostaje przekazany pracodawcy. Musi on go zatwierdzić w przeciągu 5 dni od momentu jego sporządzenia. Bardzo istotną informacją jest to, że pracodawca zobowiązany jest do przechowywania protokołu powypadkowego oraz pozostałej dokumentacji związanej z wypadkiem przez 10 lat.

Zatwierdzenie i odebranie protokołu

Zatwierdzony protokół zostaje doręczony przez pracodawcę poszkodowanemu pracownikowi. Jeśli był to wypadek śmiertelny, członkom rodziny zmarłego. Poszkodowany lub rodzina zmarłego mają prawo wnieść do sądu pracy powództwo o sprostowanie protokołu.

Z powództwem, że konkretne wydarzenie będące wypadkiem przy pracy może również wystąpić organizacja zawodowa działająca na terenie zakładu pracy, w którym zatrudniony jest poszkodowany pracownik.
Jeśli pracodawca zaniecha lub odmówi podjęcia działań mających na celu ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku, ubezpieczony poszkodowany może zażądać ich ustalenia na drodze sądowej.

Rodzaje odszkodowań po wypadku przy pracy

Aktualizacja 21.10.2019