Każdy Poszkodowany w wypadku, zarówno drogowym jak i przy pracy, przy dochodzeniu odszkodowania z czasem staje przed dylematem: czy wprowadzać moją sprawę na etap sądowy?
Odpowiedź na to pytanie wbrew pozorom nie jest wcale taka prosta. To, czy dany przypadek kwalifikuje się na drogę postępowania sądowego zależy od kilku istotnych czynników. Te z kolei wiążą się z kilkoma podstawowymi pytaniami, na jakie trzeba odpowiedzieć, przed podjęciem decyzji. Do najczęstszych, jakie zadają sobie Poszkodowani należą przede wszystkim te dotyczące:
- ryzyka oraz wysokości odszkodowania czyli jaka kwota odszkodowania jest jeszcze możliwa do uzyskania i jakie mam szanse na jej przyznanie?
- kosztów postępowania, czyli ile będzie mnie to kosztowało?
- specyfiki etapu sądowego, czyli jak wygląda i ile trwa dochodzenie odszkodowania?
Ryzyko i wysokość odszkodowania na etapie sądowym
Określenie kwoty możliwej do uzyskania na etapie sądowym jest elementem kluczowym. Decyduje o zasadności wprowadzenia jej na ten poziom. Od wartości przedmiotu sporu, zależą bowiem koszty postępowania, które rosną wraz z jej wysokością. Oceniając wielkość kwoty o jaką możemy wystąpić przede wszystkim należy wziąć pod uwagę ryzyko z jakim mamy do czynienia w sprawie. Najczęściej wiąże się ono z brakiem wystarczających dowodów (dokumentacji, np. medycznej) w sprawie, czy też ewentualnym przyczynieniem się Poszkodowanego do wypadku.
Te kwestie warto oddać do weryfikacji profesjonalistom, którzy na podstawie dotychczasowej likwidacji na etapie polubownym oraz zgromadzonej w sprawie dokumentacji są w stanie dokonać szczegółowej analizy i ocenić jaka kwota jest realna do uzyskania i jakie mamy szanse na wygraną. Na tej podstawie dokonają również przeliczenia kosztów postępowania.
Należy zdawać sobie sprawę, że nie każda sprawa będzie się kwalifikowała na postępowanie sądowe. Jeżeli okaże się, że kwota do dochodzenia jest niewielka z racji niskiego uszczerbku na zdrowiu, ryzyko duże (zbyta mała ilość dokumentacji potwierdzającej leczenie, przyczynienie), wtedy może się okazać, że sprawa stanie się nieekonomiczna. Wtedy koszty postępowania mogą przewyższyć kwotę roszczenia możliwego do uzyskania. W takim przypadku warto zastanowić się nad polubownym zakończeniem postępowania, czyli ewentualnymi negocjacjami ugodowymi z TU.
Trzeba zaznaczyć, że za każdym razem warto poddać sprawę analizie sądowej. Niestety kwoty wypłacane przez towarzystwa ubezpieczeniowe bywają nawet do 10 razy niższe niż te możliwe do uzyskania w sądzie. Czasami bywa nawet, że TU całkowicie odmawia wypłaty odszkodowania, stwierdzając brak uszczerbku na zdrowiu czy też brak związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy obrażeniami a wypadkiem. Zdarza się, że często są to odmowy bezpodstawne.
Koszty postępowania sądowego o zadośćuczynienie
Opłata od pozwu
Pierwszą opłatą, jaką należy obowiązkowo uiścić jeszcze przed złożeniem powództwa, jest tzw. opłata od pozwu. Wynosi ona 5% z wartości przedmiotu sporu, czyli całej kwoty o jaką wnosimy w pozwie. Przykładowo: jeżeli wnosimy w pozwie kwotę 10.000zł, opłata wynosi 500zł.
Dlatego też między innymi należy poważnie przemyśleć kwotę pozwu i ocenić ją jak najbardziej realnie, gdyż razem z jej wzrostem zwiększają się również opłaty.
Koszty pełnomocnika
Korzystając z pomocy adwokata, należy również liczyć się z kosztami. Są one ustalane indywidualnie od sprawy, głównie jest to jednak określona z góry stawka za godzinę pracy. Mimo tego warto jednak pomyśleć i zlecić sprawę adwokatowi lub radcy prawnemu. Stronie, która wygrywa proces sądowy przysługuje zwrot kosztów pełnomocnika (tzw. koszty adwokackie, koszty zastępstwa procesowego). Kwota ta, podobnie jak opłata od pozwu jest zależna od wysokości przedmiotu sporu i jest z góry określona w przepisach.
Zaliczka na biegłego
W toku sprawy dodatkowym kosztem bywa często zaliczka na poczet opinii biegłego. W sprawach dotyczących uszczerbku na zdrowiu do sporządzenia takowej powołuje się lekarza z określonej specjalizacji. Ocenia on szczegółowo stopień uszczerbku oraz jego związek ze zdarzeniem. Zaliczka na biegłego, w zależności od sprawy, może wynosić od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Po zakończeniu procesu uiszczone opłaty są oczywiście zwracane stronie, która go wygrała.
Dodatkowo należy mieć na uwadze, że powództwo można wygrać tylko w części, co oznacza podział kosztów. Przykładowo, jeżeli pozew opiewał na kwotę 10000zł, a zostanie zasądzone 7000zł, to oznacza wygraną powoda w 70% a pozwanego w 30%. Tym samym powodowi przysługuje zwrot 70% kosztów, a 30% musi zapłacić pozwanemu. Tak samo rzecz ma się z uiszczonymi opłatami – są one rozliczane według stopnia wygranej.
W przypadku, kiedy powód nie ma funduszy na opłacenie kosztów procesu, może wystąpić do sądu z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych, składając oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym. Zwolnienie z kosztów jest możliwe w całości albo w części. W uzasadnionych przypadkach sąd może również wydać decyzję negatywną, czyli odmawiającą zwolnienia.
Proces sądowy o odszkodowanie – etapy postępowania
Złożenie pozwu
Proces sądowy charakteryzują z góry określone działania. Inicjuje go oczywiście złożenie pozwu, gdzie powinna zostać określona kwota, przedstawione uzasadnienie oraz dołączone dowody.
Dokumentacja dowodowa obejmuje, np. dokumenty medyczne, potwierdzające uszczerbek oraz leczenie, oraz dokumenty potwierdzające koszty. W uzasadnieniu z reguły są przedstawione wszelkie okoliczności istotne dla dochodzenia zadośćuczynienia/odszkodowania. Jest opisywany proces leczenia, negatywne następstwa wypadku , rokowania na przyszłość.
Po otrzymaniu pozwu strona przeciwna zapoznaje się z jego treścią oraz składa tzw. odpowiedź na pozew, której kopię powód otrzymuje do zapoznania.
Rozprawa sądowa
Kolejnym etapem jest wyznaczenie przez sąd terminu rozprawy (słuchania). Udział strony Poszkodowanej w rozprawie jest niezbędny,. Z reguły obejmuje on jedno lub dwa słuchania. Podczas nich Poszkodowany jest przesłuchiwany w zakresie: okoliczności zdarzenia, przechodzonego leczenia, dolegliwości i codziennego funkcjonowania oraz rekonwalescencji.
Często w sprawie są również powoływani świadkowie. Jest to osoba, która dobrze zna Poszkodowanego oraz jego sytuację powypadkową. Obecność świadka obejmuje z reguły jedno słuchanie – najczęściej pierwsze.
Opinia biegłego
Złożone podczas słuchania zeznania, zarówno Poszkodowanego jak i świadka oraz całość zgromadzonej w sprawie dokumentacji, są materiałem, który zostaje poddany ocenie biegłego określonej specjalizacji. Ma to na celu szczegółowe określenie związku przyczynowo-skutkowego między wypadkiem a uszczerbkiem, określenie procentu oraz następstwa jakie wypadek wywarł na życie i zdrowie Poszkodowanego. Warto zaznaczyć, że może być tutaj brany pod uwagę zarówno uszczerbek na zdrowiu fizycznym jak i psychicznym. W takim przypadku w sprawie może zostać powołany kolejny biegły (np. psycholog, psychiatra).
Poszkodowany często jest również wzywany na badanie u biegłego, który sporządza wywiad uzupełniający informacje zgromadzone w dokumentacji. Opinia biegłego wraz z wnioskami zostaje przekazana sędziemu. W przypadku, jeżeli strona Poszkodowana, nie zgadza się z wydaną opinią, może wnieść do niej zastrzeżenia i wnioskować o wydanie opinii uzupełniającej. Tak samo może postąpić też sąd, jeżeli uzna opinię za niepełną lub niespójną. Należy tutaj zaznaczyć, że zastrzeżenia muszą być poparte konkretnymi argumentami. Samo nie zgadzanie się z wydaną ekspertyzą nie wystarczy. Warto wiedzieć również, ze opinia biegłego, jest bardzo istotnym dowodem w postępowaniu i bardzo często decyduje o jego wyniku.
Wyrok
Ostatnim etapem procesu jest wyrok. Zapada on w momencie, kiedy sąd dojdzie do wniosku, że dowody zebrane w trakcie postępowania są wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy. Do orzeczenia wyroku powinno dojść podczas zamknięcia rozprawy. W sprawach zawiłych sąd może odroczyć jego ogłoszenie (do dwóch tygodni, tylko jeden raz). Powinien wtedy wyznaczyć termin ogłoszenia i ogłosić go zaraz po zamknięciu przewodu.
Od dnia ogłoszenia wyroku mamy 7 dni na złożenie wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Na sporządzenie uzasadnienia (od dnia otrzymania wniosku) sąd ma 2 tygodnie. Max 30 dni w przypadku bardziej skomplikowanych spraw. Całość postępowania, biorąc pod uwagę czas na sporządzanie opinii biegłych, trwa minimum około 1 roku (I instancja).
Jeżeli chcesz walczyć o zadośćuczynienie wzór pozwu odnajdziesz tutaj.
Jakiego pełnomocnika procesowego wybrać?
Poszkodowany może skorzystać z usług adwokata, radcy prawnego albo kancelarii odszkodowawczej. Sprawdź czy warto skorzystać z usług kancelarii odszkodowawczej. Dowiedz się jak profesjonalista pomoże Ci pozyskać potrzebną dokumentację. Zobacz, jakie są plusy takiej współpracy. Dowiedz się, czym się kierować w wyborze pełnomocnika czytając artykuł: Pełnomocnik procesowy w postępowaniu o odszkodowanie.
Aktualizacja z 20.09.2019 r.