Często otrzymuję zapytania odnośnie uwzględnienia lub nie podatku od towarów i usług, potocznie nazywanego podatkiem VAT w wypłaconym przez ubezpieczyciela odszkodowaniu. Temat ten ma kilka aspektów. Np. w odniesieniu do rodzaju ubezpieczenia – obowiązkowe czy dobrowolne. Ważne są także okoliczności, to czy poszkodowany jest płatnikiem podatku VAT. Mamy inną sytuację, gdy mówimy o odszkodowaniu dla osoby fizycznej czy prowadzącej działalność gospodarczą.
Odszkodowanie dla właściciela samochodu prywatnego
Jeżeli samochód nie jest własnością firmy czyli nie jest wciągnięty w środki trwałe działalności gospodarczej to ubezpieczyciel nie ma prawa obniżyć odszkodowania o wartość podatku VAT. Wówczas mówimy o wypłacie brutto. Sąd Najwyższy w 2007 roku określił, że podatek ten musi zostać wliczony do kwoty odszkodowania. Wynika to z faktu, że osoba fizyczna kupuje towary i usługi w cenie brutto i nie ma możliwości odliczenia VATu. A więc osoba prywatna posiadająca prywatny pojazd powinna dostać odszkodowanie w kwocie brutto.
Odszkodowanie dla właściciela firmy nie będącego podatnakiem VAT
Biorąc pod uwagę również wyrok Sądu Najwyższego, odszkodowanie w kwocie brutto powinno zostać wypłacone właścicielowi auta, prowadzącemu działalność gospodarczą, ale o ile nie jest on płatnikiem VAT. Wówczas poszkodowany podobnie jak osoba fizyczna płaci za wszystkie części i naprawy brutto. Jeśli masz firmę ale nie masz możliwości odliczenia VATu – przekaż ubezpieczycielowi oświadczenie w tym temacie.
Odszkodowanie dla płatnika VAT
Jeżeli poszkodowany jest podatnikiem VAT to może domagać odszkodowania w kwocie brutto jedynie, gdy nie będzie mu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu rzeczy lub usługi, w przypadku rozliczenia na podstawie faktury czy w formie kosztorysowej. Praktycznie co do zasady poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie w kwocie netto. Warto o tym pamiętać przy otrzymaniu kosztorysu.
W 2014 roku znowelizowano ustawę o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nią czynni podatnicy VAT odliczają od napraw powypadkowych samochodów 50% albo 100% podatku naliczonego. Na tej podstawie towarzystwa ubezpieczeniowe wydają decyzję zawsze pomniejszoną o zapłacony przez przedsiębiorcę VAT zgodnie z prawem do jego odliczenia. Jeśli więc możesz odliczyć 50% VATu to dostaniesz odszkodowanie brutto pomniejszone o połowę VATu.
Ubezpieczenia dobrowolne a wypłata odszkodowania i VAT
W przypadku AC jeżeli poszkodowany jest podatnikiem podatku VAT wypłata odszkodowania w kwocie brutto uzależniona jest od prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W takiej sytuacji wypłacona zostanie kwota netto odszkodowania, czyli nieuwzględniająca podatku VAT.
Jeżeli poszkodowany nie jest zarejestrowanym płatnikiem podatku VAT czyli jest tak zwaną osobą fizyczną czyli konsumentem lub przedsiębiorcą nie będący płatnikiem VAT to odszkodowanie zostanie wypłacone przez ubezpieczyciela w w kwocie brutto.
VAT a odszkodowanie na osobie
Świadczenia dotyczące szkody na osobie m. in. mowa tu o zadośćuczynieniu, stosownym odszkodowaniu, zwrocie kosztów leczenia czy opieki nie są rozróżniane pod kontem wypłata z lub bez VAT. Są to kwoty zawsze określane w kwocie brutto.
Co zrobić gdy ubezpieczyciel zaniży odszkodowanie o VAT?
Podstawową zasadą jest to, że odszkodowanie musi być wypłacone w kwocie pozwalającej na całkowite przywrócenie samochodu do stanu sprzed kolizji czy wypadku. Mimo jasno sprecyzowanych przepisów prawa zdarza się, że ubezpieczyciele zaniżają odszkodowanie o wartość VAT. Działają tym samym na szkodę poszkodowanego czyli właściciela samochodu/kierowcy.
Podsumowując powyższe ubezpieczyciel może obniżyć kwotę odszkodowania o wartość podatku VAT tylko w określonych sytuacjach. A więc wyłącznie w sytuacji, gdy pokrzywdzony w wypadku samochodowym prowadzi działalność gospodarczą i w jej ramach jest płatnikiem VATu (50% lub 100%).
Jeżeli poszkodowany będący osobą fizyczną lub prowadzący działalność gospodarczą a nie będący podatnikiem VAT otrzyma wypłatę odszkodowania pomniejszoną o wartość VAT, to ma prawo w ciągu 3 lat od momentu wydania decyzji do ubiegania o ponowne urealnienie kosztorysu szkody. Poszkodowany może się więc odwołać od decyzji ubezpieczyciela w sprawie szkody całkowitej i częściowej.
Aby odszkodowanie zostało dobrze naliczone warto przedłożyć ubezpieczycielowi odpowiednie zaświadczenie od swojego księgowego. Musi w nim być zawarte czy samochód został wciągnięty w środki trwałe firmy. Ważne jest też to, czy podatnik jest płatkiem VAT. Często ubezpieczycielowi wystarczy samo oświadczenie złożone przez poszkodowanego nawet w formie telefonicznej lub mailowej. Tak więc zadzwoń na infolinię i złóż oświadczenie jeśli wcześniej zapomniałeś.
Więcej o likwidacji szkód na pojazdach z OC i AC dowiesz się w opracowaniu zbiorczym: Vademecum szkody na pojeździe po wypadku drogowym z OC sprawcy. Pomoże Ci to przejrzeć pułapki ubezpieczyciela w polisach AC. Dzięki temu zrozumiesz, kiedy Twoje odszkodowanie zostało zaniżone. Nie daj się zaskoczyć i dowiedź się więcej o szkodach na pojeździe. Wiedza będzie wtedy Twoim asem w rękawie.
Inne zagadnienia dotyczące szkody na pojeździe
Nieważne, czy braliśmy udział w kolizji pierwszy raz czy trzeci. Często spotykają nas różne sytuacje i nie wiemy co nam się należy po szkodzie na pojeździe. Czy odszkodowanie uzyskamy w kwocie netto czy brutto? Musimy wezwać policję czy nie jest to konieczne? Kiedy mówimy o szkodzie całkowitej a kiedy o częściowej? Wiele osób pyta gdzie zgłosić szkodę i ile mamy na to czasu. Jaki jest termin przedawnienia i kiedy możemy wystosować odwołanie. Na to i na wiele innych uzyskasz odpowiedź czytając nasz artykuł. Odpowiadamy w nim na najczęściej zadawane przez poszkodowanych pytania. Możesz dzięki nim pogłębić wiedzę. Dzięki temu czasami adwokaci i kancelarie odszkodowawcze mogą być Ci niepotrzebne.
Aktualizacja z 30.12.2019