Zmniejszenie lub utrata wartości środka trwałego wywołane jego normalnym zużyciem fizycznym. Powstaje na skutek eksploatacji oraz postępu technicznego związanego z możliwością uzyskania na rynku urządzeń bardziej wydajnych, tańszych w eksploatacji ale również pozwalających uzyskać produkty lepszej jakości. Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym, nie pociąga za sobą wydatków.
Amortyzacji podlegają:
- środki trwałe,
- wartości niematerialne i prawne,
- budynki,
- budowle na cudzym gruncie,
- inne składniki majątku nie będące własnością podatnika, ale uważane za środki trwałe o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok użytkowane na podstawie umowy dzierżawy, najmu lub leasingu lub wykorzystywane pod działalność gospodarczą.
Kiedy występuje amortyzacja?
Amortyzacja następuje nie wcześniej niż po przyjęciu do używania (wg prawa bilansowego) w miesiącu następującym po miesiącu wpisania do ewidencji (wg prawa podatkowego). Zakończona zostaje natomiast w momencie zrównania się odpisów z wartością początkową lub postawieniem w stan likwidacji, sprzedaży lub stwierdzeniem niedoboru.
Ustawa określa wiele metod amortyzacji, wśród których może wybierać podatnik.
Metody amortyzacji środków trwałych
- liniowa – stawka amortyzacyjna jest stała. Zakłada się, że użytkowany obiekt zużywa się równomiernie, stąd wartość środka trwałego czasie rozkłada się równomiernie w czasie;
- degresywna – pozwala szybciej zaliczyć większą część wartości początkowej obiektu w koszty. Jest często wykorzystywana przez przedsiębiorców, gdyż z reguły jest dla nich korzystne. Licząc kwotę amortyzacji stawka amortyzacyjna nie ulega zmianie. Zmienia się natomiast podstawa od której liczymy, czyli wartość pomniejszona o dotychczasowe odpisy;
- progresywna – zakłada, że im starszy obiekt tym wymaga większych nakładów, stąd kwota amortyzacji jest coraz większa z upływem okresu eksploatacji. Metoda ta jest wykorzystywana przez firmy, które przez kilka początkowych lat, od wprowadzenia środka do ewidencji, ponoszą stratę.
Amortyzacje są stosowanie w przypadku wyceny wartości nieruchomości czy też wycenie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu po szkodzie. Przeczytaj też o wartości rzeczywistej i odtworzeniowej w likwidacji szkód majątkowych.