Szkody na majątku są zazwyczaj efektem takich zdarzeń losowych jak pożar, kradzież, zalanie, katastrofa budowlana, uderzenie pioruna, przepięcia czy powodzie. Ostatnio także nawiedzające nasz kraj trąby powietrzne spowodowały falę zniszczeń w majątkach, uprawach i nieruchomościach. Sprawdź jak możesz się zabezpieczyć przed takim ryzykiem.
Utracie lub uszkodzeniu ulegają także dobra osobiste lub inne nieruchomości. Również w przypadku rolników – uprawy, zabudowania gospodarcze oraz sprzęty i maszyny rolnicze. Wartość uszkodzonych przedmiotów sięga od kilku do nawet kilkuset tysięcy złotych. Dowiedz się jak ubezpieczyć swoje mienie, a w przypadku szkody – jak dochodzić odszkodowania.
Ubezpieczenia dobrowolne i obowiązkowe
W zależności od tego, co jest powodem zniszczeń lub doznanej szkody na majątku, mamy prawo dochodzić odszkodowania z dwóch źródeł. Z polisy OC sprawcy szkody lub też swojej własnej polisy indywidualnej ubezpieczenia majątkowego.
Ubezpieczenia obowiązkowe (regulowane ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych):
- OC komunikacyjne – ubezpieczenie pojazdów mechanicznych
- OC rolne – ubezpieczenie maszyn i urządzeń rolniczych oraz budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych
Jeśli do szkody doszło z winy osoby trzeciej, poszkodowany może dochodzić odszkodowania z jej polisy OC lub bezpośrednio na drodze postępowania cywilnego. Jeśli nasz budynek mieszkalny lub jego ogrodzenie uległy uszkodzeniu, gdyż wjechał w nie kierowca pojazdu, to odszkodowania będziemy dochodzić z jego polisy OC pojazdu. W takich przepadkach odszkodowania dochodzimy na zasadach ogólnych, a więc pokrycie powinny mieć wszelkie szkody, jakie sprawca wyrządził. Tym samym mamy prawo przywrócić budynek lub ogrodzenie do stanu sprzed zdarzenia szkodowego. Oczywiście trzeba udokumentować wszystkie straty.
Równocześnie, jeśli do szkody doszło w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym, w trakcie prac rolnych, zbiorów lub obrządku – a winę za zdarzenie ponosi właściciel lub pracownik gospodarstwa – możliwe jest uzyskanie odszkodowania z polisy OC rolnego. W przypadku szkody spowodowanej ciągnikiem rolniczym zastosowanie ma polisa OC pojazdu.
Obowiązkowe ubezpieczenie budynków gospodarstwa rolnego pozwala także zabezpieczyć składniki majątku na skutek zniszczenia lub utraty przez zdarzenia losowe. Przykładem może być pożar, gradobicie czy powódź.
Ubezpieczenia dobrowolne
- ubezpieczenie mienia – budynku lub lokalu od ognia i innych zdarzeń losowych (zakres ochrony regulują warunki ubezpieczenia);
- OC w życiu prywatnym – ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane przez daną osobę prywatnie;
- OC działalności gospodarczej – odpowiedzialność związana z prowadzoną działalnością np. firm budowlanych czy transportowych.
Jeśli do szkody doszło na skutek nieszczęśliwego zdarzenia – pożaru, zalania czy kradzieży – od których ubezpieczono mienie – mamy prawo uzyskać odszkodowanie z polisy dobrowolnej. Zakres ubezpieczenia jest szczegółowo wskazany z umowie ubezpieczenia. Szczegóły są opisane w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Wybierając ubezpieczenie mienia, należy wybrać jak najszerszy zakres ryzyk. Wtedy ubezpieczenie chroni nasz majątek od każdego rodzaju zdarzenia losowego.
Ubezpieczenie może objąć także ruchomości domowe (wyposażenie, sprzęt, obrazy lub inne kosztowne przedmioty), zwierzęta domowe lub hodowlane. Można ubezpieczyć też inne nasze cenne przedmioty – jachty, motorówki, skutery, quady, domki letniskowe, biżuterię czy pamiątki rodzinne.
Szczegóły dotyczące sposobu naliczania odszkodowania oraz warunków ochrony wskazują ogólne warunki ubezpieczenia – w skrócie OWU. Zanim zawrzemy umowę ubezpieczenia, warto się z nimi zapoznać, aby wypłata odszkodowanie nie okazała się niewystarczająca. W warunkach ubezpieczenia wykazane jest również, za jakie szkody ubezpieczyciel nie podejmie odpowiedzialności (tzw. wyłączenia). Wśród nich szczególnie za szkody wyrządzone na skutek rażącego niedbalstwa, bądź świadomych zaniedbań w utrzymaniu składników majątku. Ubezpieczyciel może w umowie ubezpieczenia zawrzeć sporo wyłączeń, na które również należy zwrócić uwagę.
Ubezpieczając nasz majątek należy zwrócić także uwagę na sumę ubezpieczenia – im wyższa, tym ubezpieczenie okaże się droższe. Jednakże w przypadku szkody uzyskamy wyższe odszkodowanie.
W przypadku ubezpieczeń indywidualnych przed zawarciem ubezpieczenia mienie nie zawsze jest szczegółowo i dokładnie wyceniane. Agent ubezpieczeniowy bazował będzie szczególnie na opinii właściciela i ogólnych wytycznych. Możliwa jest więc sytuacja, iż mienie będzie niedoubezpieczone. W takich przypadkach ubezpieczyciel odpowiada jedynie do wysokości sumy ubezpieczenia.
Działania po zaistnieniu szkody majątkowej
W przypadku zaistnienia szkody w związku ze zdarzeniem losowym przede wszystkim należy zawiadomić służby bezpieczeństwa: straż pożarną lub pogotowie techniczne czy elektryczne. Wszelkie szkody związane z uszkodzeniem czy kradzieżą części naszego majątku należy również zgłosić jednostce policji, jeśli zachodzi podejrzenie przestępstwa.
Po szkodzie należy:
- zabezpieczyć miejsce zdarzenia;
- zminimalizować straty;
- zapobiec zwiększeniu zniszczeń.
Wszelkie powyższe wskazania mogą mieć odzwierciedlenie przy szacowaniu bądź wypłacie odszkodowania. Nie chcemy bowiem, aby ubezpieczyciel zarzucił, że nie zabezpieczając miejsca zdarzenia zwiększyliśmy jej zakres lub spowodowaliśmy inne straty. Może wtedy dojść do stosownego zmniejszenia wypłaty świadczenia (uznanie przyczynienia do szkody).
Jedynie w przypadku szkód w uprawach rolnych należy pozostawić stan z chwili zdarzenia, aby Towarzystwo Ubezpieczeń mogło w pełni oszacować straty. W przypadku wątpliwości można wykonać dokumentację zdjęciową, aby zobrazować skutki zdarzenia szkodowego.
Zgłoszenie i likwidacja szkody na majątku
Zgłaszając szkodę, należy pamiętać o terminowym zgłoszeniu roszczeń (zgodnie z OWU niektóre polisy wymagają zgłoszenia w terminie 3-7 dni). Dodatkowo trzeb spisać straty (spis z inwentarza) lub wykonać dokumentację zdjęciową oraz zabezpieczyć miejsca zdarzenia do przybycia pracownika ubezpieczyciela.
Rzeczoznawca majątkowy lub ekspert dokona oględzin miejsca zdarzenia szkodowego i sporządzi kosztorys prac remontowych lub wyceni szkody związane z uszkodzonym mieniem. Jeśli podczas oględzin nie zostaną uwzględnione wszelkie uszkodzenia lub straty – należy wykonać ponowne oględziny.
Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź poprzez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.
Tym samym likwidacja szkody może polegać na wypłacie kosztów naprawy zgodnie z wyceną rzeczoznawcy lub eksperta, bądź też dokonaniu remontu, naprawy i przedstawieniu faktur czy rachunków wskazujących na rzeczywisty koszt przywrócenia do stanu sprzed szkody.
Ustalenie wysokości odszkodowania w przypadku ubezpieczeń majątkowych dobrowolnych uzależnione od wariantu, na którym zawarto ubezpieczenie – w wartości rzeczywistej lub wartości odtworzeniowej.
Koszty akcji ratunkowej, zabezpieczenia miejsca, sprzątania lub prac dodatkowych
Należy pamiętać, iż w przypadku ubezpieczeń obowiązkowych koszt działań zapobiegawczych, akcji ratunkowej, sprzątania miejsca zdarzenia obciąża ubezpieczyciela. Na podstawie art. 826 § 4 k.c. zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do refundacji kosztów wynikłych z działań zmierzających do minimalizowania szkody bądź jej odwrócenia niezależnie od wyniku tychże działań. Górną granicę odpowiedzialności stanowi w takim przypadku suma ubezpieczenia.
W przypadku szkód z polis własnych – wszelkie koszty dodatkowe rozliczane są zgodnie z warunkami ubezpieczenia. Bywa, że koszty sprzątania lub zabezpieczenia terenu ujęte są w kosztorysie ubezpieczyciela, lecz nie zawsze ma on obowiązek koszty te uznać w całości – jeśli wariant ubezpieczenia tego nie obejmuje.
Przed zwarciem umowy poproś o OWU i przeczytaj je na spokojnie w domu. Potem zadaj pytania konsultantowi i świadomie wybierz polisę. Zyskaj pewność, że po jakiejkolwiek szkodzie dostaniesz godziwe odszkodowanie.
Zniszczone rzeczy
W trakcie wyżej wymienionych sytuacji często dochodzi do uszkodzeni mienia. Jeżeli jesteś ubezpieczony lub ktoś inny doprowadził do szkody, to masz możliwość uzyskania odszkodowania. Ubezpieczyciel OC sprawcy ma obowiązek pokryć koszty uszkodzonych rzeczy. Natomiast w przypadku ubezpieczeń dobrowolnych reguluje to OWU. Poszkodowany powinien je dostać razem z polisą. Można też je znaleźć w internecie.
Sprawdź na jakie odszkodowanie możesz liczyć. Dowiedz się jakich dokumentów potrzebujesz. Zobacz, gdzie i jak zgłosić szkodę. Przeczytaj nasz artykuł o zniszczonych rzeczach.
Aktualizacja z 11.09.2019 r.