Zgłaszając szkodę ubezpieczycielowi OC sprawcy wypadku, poszkodowany oczekuje, że ubezpieczyciel przeprowadzi postępowanie likwidacyjne sprawnie, rzetelnie i co najważniejsze terminowo. Niestety co roku Rzecznik Finansowy otrzymuje tysiące skarg dotyczących niedotrzymania terminów realizacji wypłat odszkodowań lub świadczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Dlatego też składając zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela sprawcy wypadku, warto wiedzieć, jak wyglądają terminy wypłat odszkodowań oraz co zrobić, gdy ubezpieczyciel zwleka z wypłatą roszczeń.
Podstawa prawna terminu wypłaty roszczeń z OC
Art. 14 ust. 1 ustawy z 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) wskazuje, że zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, potocznie nazywanego zgłoszeniem szkody.
Ust. 2 art. 14 w/w ustawy określa, że gdy w ciągu 30 dni od zgłoszenia roszczeń, zakład ubezpieczeń nie ma możliwości wyjaśnić okoliczności koniecznych do ustalenia swojej odpowiedzialności albo wysokości odszkodowania, to odszkodowanie powinno być wypłacone w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie.
Ustawa przewiduje jeden wyjątek od tej zasady, gdy stwierdzenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub też określenie wysokości odszkodowania uzależnione jest od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.
Zgodnie z art. 481 kodeksu cywilnego, jeżeli ubezpieczyciel nie zachowuje ustawowych terminów wypłaty odszkodowania osobie poszkodowanej lub uprawnionej do świadczenia, wobec zwłoki ubezpieczyciela przysługuje mu roszczenie o ustawowe odsetki.
Jak wygląda proces likwidacji szkody przez ubezpieczyciela OC?
Zakład ubezpieczeń po otrzymaniu zgłoszenia szkody (zawiadomienia o zajściu zdarzenia ubezpieczeniowego), w czasie 7 dni (art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej) musi poinformować osobę występującą z roszczeniem (pełnomocnika i osobę uprawnioną do odszkodowania) pisemnie lub w inny sposób np. mailowo o przyjęciu zgłoszenia. Ubezpieczyciel musi wskazać jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania.
Ubezpieczyciel może w trakcie likwidacji szkody samodzielnie wystąpić do policji, prokuratury czy sądu, w celu pozyskania dokumentów potwierdzających swoją odpowiedzialność. Na podstawie zgody wydanej przez poszkodowanego może wystąpić również do placówek medycznych potwierdzających proces leczenia po zdarzeniu (wypadku komunikacyjnym, przy pracy czy też zdarzeniu polegającym na błędzie, czy zaniedbaniu medycznym). Często ubezpieczyciel wysyła osoby poszkodowane na dodatkowe badania medyczne ze specjalistą odpowiadającej urazowi powstałemu w związku z wypadkiem. Orzecznik ubezpieczyciela może również określić uszczerbek na zdrowiu wyłącznie na podstawie dokumentacji medycznej.
Decyzja o wypłacie odszkodowania i odwołanie
Zgodnie z przepisami ubezpieczyciel wydaje decyzję o wypłacie (jak również odmowną) w ciągu 30 dni od momentu wpływu zgłoszenia, jeżeli nie ma takiej możliwości, musi o tym poinformować na piśmie poszkodowanego lub jego pełnomocnika. Po określeniu okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości należności, odszkodowanie ubezpieczyciel wydaje decyzję i wypłaca roszczenia w terminie 14 dni. Czas ten liczy się od dnia, w którym było możliwe wydanie decyzji, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Po tym terminie ubezpieczyciel wydaje decyzję odmową, wskazując na brak danych do wydania pozytywnej decyzji.
Od decyzji osoba poszkodowana może odwołać się składając reklamację. Proces wydania decyzji i wypłaty roszczeń wygląda identycznie jak przy zgłoszeniu szkody. Decyzja ubezpieczyciela powinna pojawić się do 30 dni od otrzymania pisma reklamacyjnego.
Jak przebiega proces likwidacja szkody przez UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny)?
Do UFG zgłasza się szkody spowodowane przez nieubezpieczonego rolnika, nieubezpieczonego posiadacza pojazdu mechanicznego podlegającego obowiązkowemu ubezpieczeniu OC lub przez niezidentyfikowany pojazd mechaniczny. Do UFG można zgłosić zarówno szkodę osobową, jak również materialną np. uszkodzony pojazd. Z tym że UFG wypłaci odszkodowania za pojazd, jak doszło do uszczerbku na zdrowiu (kierowcy lub pasażera) powyżej 14 dni. Więcej dowiesz się TUTAJ.
Art. 108 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.) wskazuje, że:
- roszczenie do Funduszu zgłasza się przez którykolwiek zakład ubezpieczeń wykonujący działalność ubezpieczeniową;
- zakład ubezpieczeń nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody;
- ubezpieczyciel stosownie do ust. 2 w/w ustawy przeprowadza pełne postępowanie likwidacyjne dotyczące stanu faktycznego wypadku, zasadności roszczeń i wysokości odszkodowania oraz informuje osobę zgłaszająca roszczenia, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odszkodowania,
- zakład ubezpieczeń przez, który zgłoszenie szkody jest „opracowywane” i przesyła kompletne akta do Funduszu celem wypłaty odszkodowania.
Wydanie decyzji i reklamacja
Proces ten wynosi tyle samo czasu, co w przypadku wydania decyzji w sytuacji własnego ubezpieczonego (art. 14, ust. 1 i 2). UFG na wydanie decyzji ma termin 30 dni od otrzymania akt sprawy od zakładu ubezpieczeń. Dlatego też w przypadku likwidacji szkody przez Fundusz trzeba liczyć min. 60 dni od dnia wysłania zgłoszenia szkody na wydanie decyzji. Niestety czasem otrzymane akta nie pozwalają na wydanie decyzji w sprawie i UFG zwraca je do uzupełnienia do ubezpieczyciela, co znacznie wydłuża proces likwidacji szkody i wypłaty odszkodowania. Niemniej jednak bezsporna część świadczenia powinna zostać wypłacona w ciągu 30 dni od momentu otrzymania akt szkody przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Procedura reklamacyjna wygląda identycznie jak w przypadku likwidacji szkody z ubezpieczenia z OC.
Likwidacja szkody i wypłata roszczeń a PBUK (Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych)
Poszkodowanemu, który doznał szkody w zdarzeniu drogowym z obcokrajowcem bez względu na to, czy miało to miejsce to w Polsce czy za granicą, przychodzi z pomocą PBUK. Na stronie internetowej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w wyszukiwarce korespondentów można sprawdzić, który Polski zakład ubezpieczeń jest nominowanym korespondentem towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy zdarzenia. W tym momencie poszkodowany ma prawo wybrać czy chce likwidować szkodę bezpośrednio w towarzystwie sprawy zdarzenia za granicą czy też za pomocą polskiego korespondenta. Likwidacja szkody w zagranicznej ubezpieczalni wymaga znajomości języka, prawa i procedur obowiązujących w kraju macierzystym dla OC. Likwidacja szkody przez korespondenta jest łatwiejsza ze względu na brak bariery językowej, ale jest niestety dłuższa.
Likwidacja z OC zagranicznego sprawcy
Proces likwidacji szkody z polisy OC zagranicznego sprawcy jest prawie taki sam, jak w przypadku zdarzeń zaistniałych na terenie Rzeczpospolitej z udziałem wyłącznie pojazdów zarejestrowanych na terenie Polski. Niestety nie można tutaj liczyć na likwidację szkody w terminie 30 dni od daty jej zgłoszenia. Wynika to z faktu, że korespondent musi przygotować dokumenty dla ubezpieczyciela w języku kraju pochodzenia sprawcy zdarzenia. Kluczowym jest uzyskanie od ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej dla wskazanego pojazdu w momencie wypadku/wystąpienia szkody. Obowiązujące przepisy potwierdzenia przez zagranicznego ubezpieczyciela powinno nastąpić w ciągu maksymalnie 42 dni. Dodatkowo jakakolwiek wypłata musi być również zaakceptowana przez ubezpieczyciela sprawcy. Wszystko to wpływa na termin wypłaty roszczeń, średnio jest to od 60 do 90 dni od momentu zgłoszenia szkody.
Odszkodowanie z OC sprawcy, UFG i PBUK
Wiele osób poszkodowanych spotyka się niestety z nieodpowiednim traktowaniem ze strony wyżej wymienionych instytucji a odszkodowania, zarówno związane ze szkodą osobową jak i szkodą na pojeździe bywają zaniżone. Laik nie jest w stanie stwierdzić, czy wypłacone odszkodowanie jest adekwatne do rozmiaru szkody. Zachęcam więc do wysłania zgłoszenia i bezpłatnej analizy sprawy.
Aktualizacja z 03.09.2019 r.